Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/030

Ta strona została skorygowana.
— 24 —

Sam sposób wchłaniania jest bardzo złożony i nie we wszystkich wypadkach jednakowy. Zauważmy przedewszystkiem, że między znajdującą się w naczyniach krwią, a rozczynami trucizn w jelitach leży warstewka nabłonka jelitowego, otaczającego zarówno kosmki okrywające powierzchnię, jak liczne gruczoły Lieberkühn’a w samej śluzówce. Przenikając do wnętrza śluzówki, pochłaniana substancja musi koniecznie przejść przez warstwę śluzu pokrywającego nabłonek. Nabłonek leży na tkance łącznej, obfitującej w naczynia chłonne i włoskowate, których tkanki złożone są także z żywych komórek śródbłonka. Żadna z tych warstw komórek żywych, mając wogóle własności błonki organicznej, t. j. podlegającej prawom dyalizy, nie odpowiada w szczegółach własnościom martwej błonki z pergaminu i dlatego wyniki rezorpcji też nie odpowiadają wynikom prostej dyalizy.
Przedewszystkiem podlegają wchłanianiu rozczyny nietylko izotoniczne, ale i hypertoniczne, o mocniejszem nawet stężeniu cząsteczkowem, z szybkością niezależną od warunków osmotycznych. Przez śluzówkę jelit przenikają także i tłuszcze i inne lipoidy, które nie przechodzą przez martwe błonki.
Losy rozmaitych substancyj, po przejściu przez nabłonek jelitowy, są też niejednakowe.
Największa część ich może przeniknąć bezpośrednio do naczyń krwionośnych, a przez nie do krwioobiegu wrotnego wątroby; są jednak i takie związki, przedewszystkiem tłuszcze i rozpuszczalne w nich substancje, które przenikają bezpośrednio tylko do naczyń chłonnych i do krwi trafiają razem z mleczkiem do żył szyi, omijając wątrobę. Jest to bardzo ważny szczegół, ponieważ wątroba, obok innych zadań, jest też najczynniejszym narządem odtruwającym.

§ 18. Rola narządów oddechowych.

System oddechowy jest miejscem wchłaniania gazów i par znajdujących się w powietrzu. Z wyjątkiem tlenu i nielicznych omówionych już gazów (CO, H2S, HCN, NO), łączących się z hemoglobiną w niestałe związki chemiczne i zdolnych do wchłaniania się w stosunkach ilościowo większych niż ich rozpuszczalność w osoczu krwi, wszystkie inne gazy podlegają prawom częściowego ciśnienia i znajdują się we krwi w stężeniach odpowiednich do ich zawartości w atmosferze. Nabłonek oddechowy nie przedstawia, o ile wiadomo, żadnej przeszkody do wchłania-