Ponieważ zdolność koloidów, więc i składników żywych komórek do absorbowania nie jest jednakowa dla jonów H’ i OH’, przeto w organizmie mogą łatwo powstać nadmiary tych lub innych jonów, przeważnie jednak jonów wodoru. Dlatego odczyn płynów organicznych nie bywa nigdy ściśle obojętny. Tak np. dla zasadniczych płynów organizmu mamy następujące wahania (według Schade’ego).
Stężenie jonów wodoru | PH | ||
Sok żołądkowy | max. | 6.10−2 | 1,222 |
min. | 2.10−9 | 4,699 | |
Mocz | max. | 1.10−5 | 5,000 |
min. | 1.10−9 | 7,000 | |
norm. | 4.10−6 | 5,398 | |
Krew | max. | 8.10−8 | 7,155 |
norm. | 3.10−8 | 7,51 | |
min. | 1.10−8 | 8,000 | |
Sok jelitowy | max. | 8.10−9 | 8,046 |
min. | 2.10−9 | 8,699 |
Z tego wywnioskować można, że nerki, a w mniejszym stopniu śluzówka żołądka (kwaśne składniki soku żołądkowego podlegają ponownej resorpcji i zobojętnieniu w jelitach) są narządami podtrzymującemi w odpowiednim stopniu kwasowość płynów organizmu. Do tego trzeba dodać, że odczyn krwi zależy w dużym stopniu od zawartości kwasu węglowego w stanie jonów — (HCO3’ + H’) = CO2 + H2O, a przez usunięcie ze krwi CO2 prądem powietrza zawartość jonów H’ znacznie się obniża — z PH 7,09 do 8,2. Zjawisko to ma szczególne znaczenie w każdem zatruciu kwasami czyli w tak zw. acydozie, gdyż CO2 podnosi kwasowość krwi. Wobec tego płuca są narzędziem regulacji odczynu krwi[1].
Poza tem znaczenie stężenia jonów H’ polega na działaniu ich na koloidy. Wiadomem jest, że stałość rozczynów koloidalnych, ich lepkość, działanie absorpcyjne i zdolność do pęcznienia zależne są wogóle od jakości i ilości obecnych jonów, a przedewszystkiem od jonów H’.
Wreszcie trzeba podkreślić, że wogóle charakter odczynu
- ↑ W śmiertelnym zatruciu królika kwasem solnym znaleziono 1,2.10−6 = PH = 5,92
W razie śmiertelnej komy w cukrzycy obserwowano 1,5.10−7, skąd PH = 6,046, lub 6,824, czyli że odczyn był wyraźnie kwaśny. W śmiertelnych zatruciach gazowych mamy dla chloru PH 7,25—7,3; dla fosgenu 7,2—7,4; dla chloropikryny 7,5—7,7.