Znaczna ilość trucizn pochodzenia mineralnego hydralizuje się bardzo łatwo bez udziału zaczynów w obecności wody, tworząc odpowiednie kwasy mineralne. Takiego rodzaju hydroliza stanowi przedewszystkiem typową cechę chlorobezwodników kwasów, do których w pierwszym rzędzie zalicza się fosgen:
Inne substancje, zawierające chlor, odszczepiają go tylko powoli. Takim np. jest rozkład iperytu S(CH2−CH2−Cl)2 + H2O = S(CH2CH2OH)2 + 2HCl. Wreszcie trzecia grupa substancyj, jak np. chloropikryna, prawie zupełnie nie podlega hydrolizie pod działaniem wody.
Zaczyny hydrolityczne, oprócz ich zasadniczej roli, w procesach trawienia i przemiany materji występują jako niezbędne czynniki rozkładu licznych trucizn należących do glikozydów, często dostępnych dla zwykłej hydrolizy organizmu zwierzęcego.
Z innych odczynów, o których mówiliśmy w § 46, tworzenie się doparków, czyli dehydroliza, jest czynnością tych samych zaczynów co i hydroliza, która jest odczynem odwracalnym. Powstawania doparków niezależnie od czynności zaczynów nie zaobserwowano. Amidacja i dezamidacja jest czynnością pewnych peptaz, ściśle związaną z hydrolizą. Rola tych odczynów w dalszych losach trucizn jest dość duża. Mianowicie powstawanie obojętnych dla ustroju doparków z kwasem siarczanym prowadzi do zrównoważenia działania trujących fenolów; takież obojętne doparki z kwasem glikuronowym są typowemi przetworami syntezy w zatruciu chloralem, kamforą i niektóremi olejkami eterowemi.
W niektórych przypadkach, jak np. w zatruciu kwasami aromatycznemi, mamy odtruwające działanie kwasu amino-octowego (glikokolu) i powstawanie kwasu hipurowego, lub jego homologów. Tworzenie się takich doparków z kwasami często następuje po poprzedniem utlenieniu substancji obcej.
Amidacja i dezamidacja substancyj obcych, z wyjątkiem wyżej omówionych procesów rozkładu białka (§ 46) są zjawiskami rzadkiemi, spostrzeganemi tylko w razie dostarczenia pewnych pochodnych aromatycznych. Zależy to prawdopodobnie od dużego stopnia swoistości odpowiednich zaczynów. Ustalono np., że proteazy, czynne wobec aminokwasów skręcających płaszczyznę po-
