Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/090

Ta strona została przepisana.
ROZDZIAŁ V.
ZASADNICZE CECHY ZATRUCIA POJMOWANEGO JAKO CHOROBA.


§57. Nosologja zatruć. Okresy rozwoju.

Każde zatrucie, jak to powiedzieliśmy, jest chorobą, powstałą wskutek zachwiania równowagi odczynów chemicznych w ustroju. Każda choroba jest jakimś procesem, więc czemś, mającem swój własny rozwój w czasie, posiadającem swój właściwy początek i koniec. Dlatego w każdem zatruciu odróżniamy takie same okresy zasadnicze jak i w każdej chorobie. Różnica bywa tylko ilościowa, zależna od tego, że w pewnych ostrych zatruciach rozwój objawów jest tak szybki, że wyodrębnienie tych okresów staje się prawie niemożliwe.
Naogół w rozwoju chorób rozróżniamy następujące okresy:
1. okres wylęgania (stadium incubationis) od chwili zapoczątkowania działania warunków szkodliwych do pierwszych objawów uszkodzenia ustroju;
2. okres zwiastunów (stadium prodromale) — krótkotrwały zazwyczaj okres niewyraźnych i nietypowych objawów;
3. okres wzrastania (stadium incrementi) — stopniowe nasilanie się typowych objawów chorobowych i powstawanie nowych objawów, coraz wyraźniejszych;
4. okres nasilenia (stadium acmes) — najwyższy stopień rozwoju choroby. Śmierć następuje zwykle w ciągu ostatnich dwóch okresów;
5. okres obniżenia (stadium decrementi) — okres zaniku choroby. Zanik ten może być nagły, czyli krytyczny, albo stopniowy, powolny, czyli lityczny;
6. okres ozdrowienia (rekonwalescencja) — stopniowy powrót do stanu normalnego;
7. okres końcowy (stadium finale) — może być zupełnym powrotem do stanu przedchorobowego, może przejść w stan stałego okaleczenia, nie podlegającego już dalszym zmianom i może również bez bliżej określonej granicy przejść w rozwijający się stopniowo proces chroniczny (choroby przewlekłe). W innych wypadkach chroniczny proces ma nietylko długotrwały przebieg, lecz takiż samy powolny zdradziecki początek; niema w takim razie stadium incrementi. Niemożemy również wyodrębnić wyraźnych okresów, mamy tylko chwilowe pogorszenie