Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/093

nerwów ruchowych w mięśniach, atropinę wywołującą paraliż nerwu błędnego, narkotyki, paraliżujące korę mózgu i t. d.
 Co do rozwoju porażeń podkreślić należy, że po pierwsze porażenie powstaje zazwyczaj nie odrazu, lecz rozpoczyna się od stopniowo wzrastającego niedowładu, a po drugie, że w złożonym układzie nerwowym porażenie rozmaitych ośrodków następuje nie jednocześnie, a w pewnym porządku właściwym dla każdej trucizny.
 W działaniu trucizn nasennych mamy z początku porażenie kory mózgowej, co powoduje utratę przytomności i niepewność ruchów, stopniowo przechodzącą w zupełne unieruchomienie. Tylko po użyciu większych dawek i dłużej trwającem działaniu występują zjawiska porażenia ośrodków narządów życiowych, mianowicie serca i narządu oddechowego. W innych wypadkach paraliż zaczyna się od górnych ośrodków nerwów, wobec czego objawy porażeń pierwszego okresu obejmują ruchy oka, następnie rozpowszechniają się na mięśnie gardzieli i języka, wreszcie przechodzi na ośrodki nerwu błędnego. Jest to porażenie zstępujące, które zostało zauważone w pewnych zatruciach bakteryjnych, jak np. w zatruciu jadem kiełbasianym (botulismus). W pewnych chorobach układu nerwowego o pochodzeniu zakaźnem, np. w jednej postaci wodowstrętu (paraliż Landry) rozwój porażeń ma kierunek wręcz odwrotny, rozpoczynając się od tylnej części ciała (nóg) i posuwając się w górę. Taki paraliż nazywa się wstępującym. U zwierząt (psów, królików) jest to pospolite zjawisko we wszystkich prawie przewlekłych zatruciach.
 Rozwój porażenia pociąga za sobą głębokie zaburzenia czynności życiowych ustroju i dlatego w tym okresie zatrucia mamy przeważającą ilość wyników śmiertelnych.
 Jeżeli jednak działanie trucizny ograniczy się tylko do podrażnienia lub niedowładu, nie dotycząc ważnych ośrodków życiowych, to staje się możliwem przejście do następnego okresu decrementi. Zależy to od stopniowego niszczenia trucizny i przetwarzania jej w związki nieczynne, albo od skutecznego wydzielania z ustroju. Zarówno pierwszy jak i drugi proces może rozwijać się bardzo powoli. Wskutek tego w zatruciu zazwyczaj niema nagłego krytycznego zaniku objawów, tak pospolitego stosunkowo w wielu chorobach zakaźnych; typowy jest natomiast stopniowy, lityczny zanik objawu zatrucia. Rozumie się nie zaliczamy tu zatruć, w których działanie trucizny zostało przerwane wskutek wymiotów lub wydzielania z moczem w ilościach prze-