bowego, jeżeli nagromadza się jako wysięk w jamach surowiczych, lub jeżeli zawartość jej we krwi ulegnie zbyt wyraźnej zmianie, albo jeżeli tkanki dorosłego człowieka staną się podobne pod względem zawartości wody do tkanek zarodka, zawierającego powyżej 90% wody. Trujące pierwiastki, jak jod i żelazo, mogą być w nieznacznych ilościach niezbędnemi składnikami organizmu; sam organizm może zawierać w odpowiedniem miejscu i odpowiedniej postaci ilość trucizn zupełnie wystarczającą dla jego otrucia w innych warunkach. Tak np. czerwone krwinki zawierają duże ilości potasu, zazwyczaj prawie całkiem nieobecnego w osoczu krwi. Jony potasu są bardzo mocną trucizną nasercową i dlatego każda znaczniejsza hemoliza, t. j. rozpuszczenie krwinek w osoczu, wywołuje zawsze niebezpieczne zjawiska w sercu i może nawet spowodować porażenie serca. Pewne hormony ustroju, jak np. adrenalina, są najmocniejszemi ze znanych trucizn.
Z punktu widzenia tej teorji podstawą zatrucia bywa: 1) obecność zupełnie obcych pierwiastków, czyli jakościowe zmiany w środowisku otaczającem komórki, albo nawet micelle; 2) ilościowe zmiany stężenia normalnych składników i 3) powstawanie w ustroju odczynów, do których dany ustrój nie jest przystosowany. Wynik śmiertelny lub ostra choroba, która może skończyć się wyzdrowieniem, lub długotrwałą kacheksją — wszystkie te zjawiska zależą raczej od rodzaju odczynów ustroju i jego zdolności do zrównoważenia zmian wynikłych podczas zatrucia, niż od bezpośrednich właściwości trucizny.
Biologiczne właściwości substancyj obcych przedstawiają się w zarysach następujących:
1. każda substancja obca pozostaje nieczynna, jeżeli jest bezwzględnie nierozpuszczalna w płynach ustroju. Najmniejsza rozpuszczalność jak np. ciężkich metali w wodzie, może się stać przyczyną ich jadowitości, dzięki istnieniu wpływów oligodynamicznych.
2) Każda substancja rozpuszczalna może stać się niebezpieczną dla organizmu tyko przez prostą zmianę warunków fizykochemicznych organizmu. Dlatego ustalenie grupy trucizn katalitycznych nie ma wartości.
3) Działanie chemiczne każdej substancji zależy od właściwości składników organizmu, z któremi substancja ta może wstępować w związki,
