3. wartościowości pierwiastków tworzących związek,
4. rodzaju połączeń pomiędzy atomami, przeważnie wśród związków organicznych,
5. budowy stereochemicznej związku.
Celem ustalenia zależności działania toksycznego od składu jakościowego, musimy przedewszystkiem zaznajomić się z działaniem na organizm samych pierwiastków, w stanie zarówno cząsteczkowym jak i zjonizowanym.
Trujące właściwości pierwiastków zależą przedewszystkiem od ich zdolności do reagowania z płynami organizmu i tworzenia związków rozpuszczalnych w jego składnikach. Pierwiastki nierozpuszczalne są zupełnie nieczynne. Jako rozpuszczalniki występują jednak nietylko sama woda lecz też lipoidy i inne składniki komórek ustroju, co może w znacznym stopniu zmienić warunki. Następnie działanie każdej nierozpuszczalnej substancji zależne jest od stopnia jej dyspersji. Koloidalne rozczyny niektórych pierwiastków, np. srebra i rtęci, posiadają właściwości, których brak ich suspensjom, a działanie tych rozczynów jest zbliżone do działania jonów.
Co do czynności, stosownie do rozpuszczalności pierwiastków w płynach lub innych składnikach organizmu, posiadamy następujące dane.
Gazy szlachetne, grupy 0 systemu perjodycznego — hel, argon, neon, krypton i xenon, jako bezwzględnie bierne chemicznie, pozostają też w ustroju nieczynne. Z innych pierwiastków mających w zwykłych warunkach postać gazu zupełnie biernemi i nierozpuszczającemi się we krwi stosownie do prawa Henry Dalton’a są wodór i azot. Tlen jest ciałem bardzo czynnem już w stanie wolnym (odczyny utleniania); również bardzo czynnemi są wszystkie chlorowce, które reagują z wodą i tworzą odrazu czynne jony. Inne metaloidy, mające postać ciał stałych, prócz nielicznych wyjątków, są nierozpuszczalne i dlatego zachowują się biernie. Można podzielić je, stosownie do ich umieszczenia w systemie perjodycznym, na trzy grupy: pierwiastki czterowartościowe: węgiel, krzem, tytan; pierwiastki trój- lub pięciowartościowe: (azot, fosfor, vanad, arsen, antymon, bismut), i pierwiastki dwu, cztero lub sześciowartościowe (tlen siarka, selen i telur). Z tych pierwiastków jeden tylko fosfor, i to wyłącznie w postaci białego kry-
