w roli kwasów i dlatego wszystkie pierwiastki metaliczne serji elektrochemicznej, znajdujące się poniżej wodoru muszą być rozpuszczalne w organizmie i mogą istnieć w nim w małych stężeniach prawie wyłącznie tylko stanie jonów, albo związków nierozpuszczalnych. Pewna część metali reaguje bezpośrednio z wodą już w temperaturze ciała, są to: Cs, Rb, K, Na, Li, Ca, Sr, Ba. Łatwo rozpuszczalnemi w organizmie są też Mg, Zn, Cd — znacznie odporniejszemi są chrom, żelazo i jeszcze bardziej odpornemi — kobalt, nikiel, cyna i ołów.
Pierwiastki niezdolne do wytworzenia wodoru pod wpływem działania słabych kwasów są prawie nierozpuszczalnemi. Są to: miedź, rtęć, srebro, palad, platyna, złoto. Dlatego są one czynne tylko w razie gdy zostały użyte w stanie związków zjonizowanych.
Gdy jesteśmy zmuszeni wydać sąd o działaniu pierwiastka, mamy do czynienia nie z cząsteczkami, lecz z atomami, które tworzą proste, złożone lub zespolone jony, albo wreszcie występują jako składniki związków niezjonizowanych (nieelektrolity, w niektórych razach wodór, wszystkie metale, a z metaloidów chlorowce). Jony te są prostemi atomami pierwiastków, które albo straciły swój elektron (ujemny nabój elektryczny) albo też dołączyły go. Pierwsze są katjonami mającemi nabój dodatni, drugie anjonami, mającemi nabój ujemny.
W innych wypadkach w roli anjonów występują połączenia kilku pierwiastków jednocześnie, jak np. ClO4, SO4, NO3, HS, CNS i t. p. Jeżeli w skład takiego anjonu wchodzi pierwiastek, który zwykle wchodzi w skład katjonów, lub jeżeli budowa chemiczna takiego anjonu nie układa się w ramy zwykłej wartościowości związków typowych, jak wymienione wyżej, mówimy o jonach zespolonych. Przykładem takich jonów są jony żelaza i żelazocjanków (FeCy6)IV i (FeCy6.)III, w których nie można zosobna ustalić ani żelaza ani cjanu. Złożone i zespolone jony mają swoje właściwości, w których trudno jest zauważyć właściwości pierwiastków, z których są złożone. Okoliczność ta wywiera rozstrzygający wpływ na ich oddziaływanie na organizm. A więc znane żelazocjanki nie posiadają ani właściwości trujących cjanków, ani właściwości jonów żelaza, które w postaci jonów zarówno Fe’’ jak i Fe’’’ jest dość silną trucizną.
Wogóle stosunek jonów do odczynów w organizmie jest nieco inny, niż cząsteczek ciał prostych lub związków niezjonizo-
