nów i t. d. wzrasta równolegle do liczby atomów C w ich cząsteczkach, natomiast polimeryzacja wręcz przeciwnie, zawsze zmniejsza stopień toksyczności.
2. Połączenia z prostym szeregiem atomów C działają silniej od swych izomerów z rozgałęzionym szkieletem węglowym. Połączenia cykliczne mają inne działanie od połączeń szeregu tłuszczowego.
3. Zmiana wodorów na chlorowce podnosi czynność rodników szeregu tłuszczowego i prawie nie działa na węglowodany cykliczne. Brom i jod są wogóle czynniejszemi od chloru.
4. Zamiana wodoru na wodorotlenek nie zmienia istoty działania, lecz czyni substancję bardziej zdolną do połączeń z micellami organizmu. Wodorotlenek jest prawdopodobnie najpospolitszym łącznikiem.
5. Alkylowanie i przedewszystkiem acylowanie (połączenie z rodnikami kwasów) w wielu wypadkach zmniejsza lub nawet niszczy czynność związków.
6. Czynność pochodnych, zawierających azot, zależy przedewszystkiem od właściwości zasadniczego związku azotowego, od wartościowości azotu i od sposobu jego połączenia w cząsteczce. Pochodne pięciowartościowego azotu (zasady amonowe R’’’’. NOH) mają właściwości kurare i paraliżują kończyny nerwów ruchowych w mięśniach. Amoniak NH3 ma znaczenie trucizny skurczowej, również wyraźne działanie tego rodzaju wykazuje N3H (kwas azotowodorowy).
| N \ ∥ N / |
NH. |
Hydrazyna (NH2−NH2) i hydroksylamina (NH2OH) są truciznami paraliżującemi, działają one na ośrodek oddechowy podobnie do kwasu pruskiego. Pochodne tych związków mają niejednakowe właściwości. Aminy, szeregu tłuszczowego, zawierające rodniki nasycone należą wogóle do trucizn skurczowych słabszych od amoniaku. W połączeniach z czynnemi rodnikami (nienasyconemi) występują właściwości tych ostatnich. Aminy szeregu aromatycznego, jak również zawierające azot ugrupowania heterokliczne wszystkie niemal bez wyjątku są truciznami. Ugrupowanie NH jest wogóle czynniejsze od NH2, chociaż istnieją tu interesujące wyjątki. Tak np. dwufenyloamina (C6N5)2 NH jest ciałem zupełnie obojętnem, wówczas gdy anilina C6H5.NH2 jest mocną trucizną. Jeszcze bardziej jadowite są fenilendwuaminy, a mianowicie parafenilendwuaminy.
