Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/156

Ta strona została przepisana.

nalszemi środkami zniszczenia, okazały się nieużytecznemi w warunkach ich stosowania bojowego.
Zadaniem dokładnego badania jest umiejętne połączenie tych dwóch rodzajów doświadczeń w system uzgodniony.

§ 87. Technika badań nad zwierzętami.

Wszystkie teraźniejsze środki bojowe muszą działać przez zatrucie powietrza, dlatego w badaniu nie jest ważną dawka bezwzględna lecz stężenie w powietrzu.
Ustalenie dawki bezwzględnej w warunkach zatrucia przez powietrze jest, jak już powiedziano, rzeczą niewykonalną, jak również i zupełnie niepotrzebną, ponieważ w tym wypadku chodzi tylko o przeciętnie najniższe granice działania, a nie o możliwości zatrucia pojedyńczych jednostek, jak to bywa w ustaleniu dawkowania lekarskiego.
Zasadniczym warunkiem prawidłowych badań jest ustalenie odpowiedniego stałego stężenia trucizny w powietrzu; stężenie nie powinno się zmieniać w ciągu doświadczenia i musi być jednakowe we wszystkich warstwach przestrzeni, służącej jako komora doświadczalna. Następnie komora musi być szczelnie zamknięta, dobrze przewietrzona, żeby wyniki działania trucizny nie były zaćmione przez zatrucie kwasem węglowym albo brakiem tlenu. Wreszcie należy ciągle kontrolować istotne stężenie, nie polegając na danych objętości komory i ilości użytej trucizny.
Bardzo ważnem źródłem omyłek, głównie w określaniu stężenia o natychmiastowem działaniu zabójczem, gdzie zatrucie jest krótkotrwałe, jest wprowadzanie zwierzęcia do komory doświadczalnej. Zwykle zwierzę znajduje się od początku w dobrze przewietrzanej komorze małych rozmiarów. Do prądu powietrza przepływającego przez tę komorę w odpowiedniej chwili dodajemy drugi prąd powietrza ze znaną zawartością trucizny. Dodatkowy ten prąd stanowi znaną część powietrza wentylacyjnego, czyli powietrza przepływającego przez komorę w przeciągu jednostki czasu z obu źródeł razem. Jeżeli, jak to bywa w dobrze zbudowanej komorze, powietrze jest stale poruszane obrotem specjalnego mieszadła, czas potrzebny do ustalenia pożądanego stężenia jest bardzo krótki, a omyłka wypływająca z utożsamienia chwili puszczenia prądu zatrutego powietrza z początkiem działania danego stężenia jest znikoma. Drugim, pewniejszym, ale nie zawsze wygodnym sposobem, jest wprowadzanie zwierzęcia do komory już