nieważ do bombardowania używano przeważnie nie prawdziwych gazów lub płynów wrzących niżej temperatury ciała, lecz małolotnych substancyj, których punkt wrzenia może być wyższy od 100°, a nawet ciał stałych w stanie drobnego pyłu, to wraz z zatruciem powietrza powstaje zatrucie terenu, w pewnych wypadkach bardzo długotrwałe. Teren taki staje się nietylko niezdatny do dalszych działań taktycznych, lecz może się okazać zupełnie niedostępny na dłuższy czas, wskutek ciągłego parowania trucizny, a także wskutek możliwości bezpośredniego zetknięcia się trucizny ze skórą i następnych oparzeń.
Znaczna ilość używanych obecnie środków bojowych wymaga pewnego podziału celem lepszego zorjentowania się w sposobach ich zastosowania. Za podstawę takiego podziału mogą służyć: 1) punkt widzenia taktyczny, 2) właściwości chemiczne używanych środków, 3) ich działanie na ustrój — więc punkt widzenia toksykologiczny.
Co do podziału z punktu widzenia taktycznego, to po pierwsze: można podzielić środki bojowe na takie, których zwalczanie osiąga się zapomocą dobrej maski i na takie, dla których ten sposób obrony nie wystarcza. Oprócz tego mamy środki: a) lotne i trwałe i b) działające natychmiast i z opóźnieniem. Tyczy się to raczej podziału toksykologicznego niż taktycznego. Po drugie: z punktu widzenia taktycznego bardzo ważną rzeczą jest chwila powstawania pierwszych objawów zatrucia i trwałość tych objawów. Na tej podstawie można podzielić chemiczne środki bojowe: 1) na działające natychmiast, ale nie zatruwające na dłuższy okres czasu miejsca, gdzie były użyte, 2) na działające po mniej więcej znacznym okresie wylęgania czyli po upływie pewnego czasu. Wśród tych środków znowu trzeba rozróżnić nietrwałe od trwałych środków, działanie których pozostaje mniej więcej stałe przez dość długi okres czasu. Po trzecie o ile zadaniem walki chemicznej jest usunięcie wroga z pola walki, środki bojowe można podzielić na: 1) zabójcze, skutkiem działania których jest śmierć natychmiastowa, albo następująca w ciągu pierwszych dni po zatruciu, 2) trujące t. j. wywołujące mniej więcej długotrwałą ale zwykle nie powodującą śmierci chorobę, 3) drażniące, których skutkiem jest wywołanie natychmiastowej niezdolności do walki bez stałych uszkodzeń ustroju.
Środki należące do drugiej grupy mogą w znacznym stopniu
