Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/185

się z podległemi niedodmie, ciśnienie wewnętrzne wzrasta w znacznym stopniu i wywołuje ich rozdęcie, a zatem zanik ścianek i tworzenie się dużych pęcherzy, odpowiadających kilkunastu normalnym pęcherzykom. Taki stan rozdęcia płuc, zawsze łączny z niedodmą, zowie się rozedmą zastępczą. Jest to najbardziej typowym objawem anatomicznym w płucach w ostrem zatruciu truciznami oddechowemi.
 W razie jeszcze pełniejszego zatkania przez wciąganie kawałeczków obumarłej śluzówki, albo błonek rzekomych z wyżej leżących odcinków dróg oddechowych, niedodma staje się stałą i stopniowo, dzięki procesom zapalnym i martwicy uszkodzonych tkanek, powstaje ściągająca się blizna. Takie blizny pozostają już na zawsze.
 Rozedma nie ogranicza się do pęcherzyków, lecz w okoicach uszkodzonej tkanki płucnej, w razie długotrwałego przebiegu, często znajdujemy mniej więcej znaczne jamy, napełnione ropą. Są to rozszerzone oskrzela. Takie zmienione oskrzela nazwano rozdęciem oskrzeli (bronchiektasia). Trzeba odróżniać je od ropników i zgorzeliny płuc, w których ścianki są utworzone z tkanki ziarniowej, jak w każdym innym ropniku i w żadnym wypadku nie są wysłane nabłonkiem.
 Co do szczegółów zapalenia narządów oddechowych, to trzeba zauważyć, że po działaniu trucizn bojowych, mamy przeważnie powstawanie wysięku włókninowego, tworzącego obfite błony rzekome w gardzieli, krtani, tchawicy, oskrzelach i nawet we właściwej tkance płuc. W płucach powstaje typowe zapalenie zrazikowe, zwykle obejmujące prawie wszystkie zrazy i bezwzględnie śmiertelne. Jeszcze wcześniej, w początku działania trucizny, albo w takiem stężeniu, które nie jest jeszcze w stanie wywołać powstania wysięku włóknikowego, mamy znaczny stopień obrzęku zapalnego, który powstając w krtani, może też stać się przyczyną nagłej śmierci. W samych płucach takie wzmożenie przesiąkania, a w pewnych truciznach grupy fosgenu nawet swoiste wystąpienie osocza krwi, może stać się źródłem toksycznego obrzęku płuc, napełnienia pęcherzyków płucnych płynem, występującym z naczyń krwionośnych jego ścianek. Teorja tego zjawiska nie jest jeszcze dokładnie ustalona.
 Nie ulega wątpliwości, że w pewnych wypadkach mamy tu do czynienia tylko ze zwykłemi skutkami zapalenia w pierwszych okresach jego rozwoju. W drugich znowu wypadkach obrzęk ten jest skutkiem wad krążenia z powodu osłabienia serca. Taki