Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/193

wdychaniu waha się około 0,008 — 0,06. 2) Bardzo nieznaczną jest zmiana stężenia jonów wodoru w zatruciu chlorem (w normie pH=7,4 po zatruciu Cl₂ — 7,25), i ta nieznaczna różnica znika po usunięciu ze krwi CO₂, zapomocą prądu powietrza. O pewnym stopniu acidozy, którą organizm jest w stanie całkiem zrównoważyć, wnioskujemy ze znacznego wzrostu kwaśności moczu i zawartości znaczniejszych ilości kwasu solnego w soku żołądkowym, co wywołuje nawet u zatrutych chlorem ataki bólów żołądka.
 Częściowo skutkiem tej acidozy, częściowo zaś skutkiem bezpośredniego działania na procesy chemiczne w tkankach, prawdopodobnie w zależności od działania czynnego tlenu, powstają niewątpliwie zmiany w przemianie materji. U wszystkich jednostek, zatrutych dawkami chloru nie powodującemi śmierci, mamy stale wyraźne podniesienie wydzielenia N, dwa razy większe w porównaniu z okresem, poprzedzającym zatrucie.
 Przyczyną natychmiastowej śmierci mogą być miejscowe zmiany w płucach (przedewszystkiem ich obrzęk) i zmiany krwi; znaczna anhydremja i powiększona krzepliwość, która jest źródłem powstania niebezpiecznych zakrzepów (najczęściej w żyłach nóg) powodujących następnie zgorzelinę.
 Wśród klinicznych postaci zatrucia chlorem i innemi związkami tej grupy, najważniejszemi są następujące.
 1) Śmierć natychmiastowa lub w ciągu kilku minut po działaniu stężenia wyższego niż 0,1% (10,0)M³ dla ludzi i od 0,5% (50) M³ dla zwierząt. W pewnej nieznacznej ilości przypadków mamy tu śmierć wskutek skurczu głośni, zwykle jednak jest ona wywołana nagłym rozkładem krwi wskutek powstania pod wpływem HCl kwaśnej hematyny. Badanie pośmiertne wykazuje w tych razach niezwykłe zabarwienie płuc, które są usiane bronzowemi, zielonemi i żółtemi plamami. Natomiast obrzęk płuc i zjawiska zapalenia nie występują wyraźnie z powodu szybkiej śmierci.
 2) Ostre zatrucia, wywołujące śmierć w ciągu 20 — 30 minut po kilku godzinach (do 2 — 3 dni) po zatruciu, następują po działaniu stężenia 6/M³ do 10/M³. Najważniejszym objawem tej postaci zatruć jest ostry obrzęk płuc z następną anhydremją, do których dołączają się zwykle objawy osłabienia serca. Kliniczne objawy polegają przedewszystkiem na męczącej duszności. Objawy zapalne występują dość wyraźnie w długotrwałych przypadkach, przeważnie w górnym odcinku dróg oddechowych.
 3) Podostre zatrucia, obserwowane u oporniejszych jednostek w tychże lub nieco słabszych stężeniach. Z początku występują