Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/233

dynamicznem. Jest ono właściwością fluoryzujących barwników anilinowych (np. eozyny) i substancyj zawartych w pewnych roślinach. Używanie takich roślin jako pokarmu wywołuje zapalenie skóry (egzema) na wszystkich dostępnych dla słonecznego światła powierzchniach ciała, zarówno u ludzi jak i u zwierząt. Taką właściwość posiada np. gryka, mianowicie używana jako pokarm dla bydła łuska gryczana. Ciekawem zjawiskiem jest, że wśród zwierząt chorują w taki sposób tylko białe albo mające białe plamy jednostki, czarne są zupełnie niewrażliwe.
 Wszystkie zatrucia skórne tego rodzaju, t. j. zatrucia pochodzenia wewnętrznego, powstają wyłącznie w razie chronicznego, powolnego działania trucizn i dlatego jako zatrucia bojowe nie mają żadnego znaczenia.
 Wszystkie trucizny bojowe, działające na skórę można zaliczyć do środków, wywołujących zatrucia pochodzenia zewnętrznego.
 Zasadniczą właściwością trucizn skórnych, działających z otaczającego środowiska jest dermatropizm, czyli zdolność do nagromadzenia się w skórze i przenikania tą drogą do krwi. Zależy to przedewszystkiem od tego, że takie substancje są bardzo łatwo rozpuszczalne w tłuszczu, a ponieważ naskórek jest zawsze przepojony tłuszczem skórnym, podobnym do lanoliny (tłuszczowy eter cholesteryny), skóra staje się jakby pułapką dla wszystkich tego rodzaju związków, znajdujących się w środowisku w najmniejszych nawet stężeniach. Dzięki temu skóra, nieprzepuszczalna dla rozczynów wodnych, jest bardzo łatwo przepuszczalna dla mieszanin trucizn z tłuszczami albo dla ich rozczynów alkoholowych, eterowych, chloroformowych i t. d.
 Skóra, a przede wszystkiem skóra ludzka, jest jedną z najczulszych tkanek już wskutek swej budowy anatomicznej.
 Pod martwym naskórkiem rogowym, przepojonym tłuszczem, leży warstwa żywych, obficie dzielących się, komórek nabłonkowych (warstwa Malpighiego) nadzwyczaj czułych na trucizny. Głębiej znajduje się obfitująca w naczynia włoskowate warstwa brodawkowata skóry właściwej, w której leży znaczna ilość zakończeń nerwowych. Mamy więc podstawę zarówno dla szybkiego rozwoju zapaleń z obfitym wysiękiem, jak i dla zjawisk czynnościowych. Wskutek omówionych właściwości anatomicznych mamy następujące zasadnicze formy działania trucizn na skórę: 1) podrażnienia swoistych narządów nerwowych, powstawanie uczucia zimna (np. przy działaniu mentolu), ciepła (działanie alkoholu),