Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/243

łatwą drogę do przenikania trucizny do głębszych warstw naskórka.
 Przebieg choroby w ogólnych zarysach przedstawia się w sposób następujący:
 nie wcześniej niż po upływie kilku godzin po zatruciu, a w wielu wypadkach dopiero na drugi dzień, na miejscach działania trucizny powstają czerwone plamki, które zupełnie nie bolą, ale swędzą dotkliwie. Powstaje wyraźny obrzęk skóry. U zwierząt następuje natychmiast martwica skóry, wrzody, albo, w razie głębokiej martwicy naskórka razem z górnemi warstwami skóry właściwej, zmartwiałe tkanki podlegają mumifikacji i wytwarzają twardy nieczuły puklerz, odpadający następnie, wskutek czego powstają duże i głębokie wrzody. Najwyraźniej zmiany takie są widocznie u konia. U człowieka mamy jeszcze jedno stadjum pośrednie — tworzenie się bąbli podobnych do powstających w drugim stopniu oparzenia. Z początku pęcherze te są bardzo małe i liczne, następnie łączą się one w stosownie niewielką ilość dużych bąbli.
 Zwykle większe pęcherze są otoczone wiankiem mniejszych pęcherzyków. Po pęknięciu bąbli powstają wrzody rozmaitej głębokości aż do zupełnego zniszczenia skóry właściwej. Wrzody te, podobnie jak wrzody powstałe wskutek działania promieni Roentgena, goją się bardzo powoli i pozostawiają wyraźne blizny, które potem przybierają charakter blizn ściągających się i mogą stać się przyczyną ciężkich okaleczeń. Skóra w miejscu powstawania blizn w lżejszych stopniach uszkodzeń barwi się na ciemno, wskutek znacznej trwałości komórek barwnikowych i ich zdolności do rozrostu. W innych przypadkach takie ciemne zabarwienie występuje tylko na brzegach byłego wrzodu, zaś sama blizna pozostaje białą wskutek zupełnego zaniku komórek barwnikowych skóry.
 Co do niebezpieczeństwa tych uszkodzeń skórnych, to nie różnią się one od innych oparzeń i wynik jest zależny od przestrzeni skóry uszkodzonej. Tak samo jak po zwykłych oparzeniach oparzenie obejmujące więcej niż ¹/₃ powierzchni ciała jest już niechybnie śmiertelne.
 Podobne uszkodzenia powstają też na powiekach, bardzo czułych na obecność iperytu. Zabliźnienia wrzodów na powiekach powodują w swych skutkach przykre okaleczenia — podwinięcie albo odwinięcie powiek.
 Co do samych oczu to spojówka i rogówka, nie zawierające