Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/253

 Najważniejszym skutkiem obecności CO w powietrzu jest powstanie we krwi zamiast oksyhemoglobiny 200 razy stalszego związku karboksyhemoglobiny. Pod względem działania na krew tlenek węgla niewiele różni się od tlenu. Podobnie jak tlen nie niszczy on krwinek czerwonych i łączy się łatwiej z hemoglobiną zawartą we krwinkach niż z rozpuszczoną w osoczu i także dość łatwo usuwa się z niej przez rozszczepienie karboksyhemoglobiny w razie nieobecności CO w otaczającem powietrzu t. j. w próżni albo podczas przedmuchiwania biernych gazów, jak azot lub wodór. Dlatego w zatruciach tlenkiem węgla oddychanie czystem powietrzem prędko usuwa CO ze krwi, wskutek czego zawartość karboksyhemoglobiny stopniowo się obniża. U osób zatrutych czadem obecność CO we krwi można było ustalić zwykle w ciągu nie więcej niż 5 godzin po usunięciu z zatrutego środowiska. W pewnych wypadkach (prawdopodobnie w razie wewnętrznych krwotoków następujących zwykle w ciężkich zatruciach CO) obecność śladów CO można było jednak ustalić nawet po upływie 48 godzin po zatruciu. W doświadczeniach na zwierzętach ustalono, że ogólna masa CO usuwa się ze krwi bardzo szybko.
 Tak np. u psa, u którego w czasie zatrucia zawartość CO była 7,8 cm³ na 100 cm³ krwi po upływie godziny pozostało tylko 2,3 cm³.
 U kotów i królików po upływie 40 sekund po zatruciu krew nie zawierała już żadnych śladów CO. To samo zauważono w mniej ciężkich wypadkach zatrucia u ludzi.
 Karboksyhemoglobina ma typowe widmo z dwiema smugami absorpcyjnemi, podobnemi do smug oksyhemoglobiny, ale leżącemi bliżej do siebie i nieco dalej od czerwonego końca widma. Najważniejszym objawem jest brak redukcji. Gdy z dwóch smug absorpcyjnych oksyhemoglobiny po dodaniu żółtego siarczku amonu do rozczynu krwi tworzy się wskutek redukcji jedna, szersza smuga redukowanej hemoglobiny, widmo karboksyhemoglobiny pozostaje niezmienione.
 Reakcja ta umożliwia ustalenie jakościowe najmniejszych ilości CO we krwi i służy za podstawę do ilościowych badań spektrofotometrycznych. Dzięki takim badaniom ilościowym udało się ustalić bardzo ścisłe dane co do pochłaniania CO z powietrza w razie określonej jego w niem zawartości.
 Z badań tych wiemy, że już w obecności 0,2% CO w powietrzu więcej niż 50% (59,5%) hemoglobiny łączy się z czadem, co jest już niebezpiecznem dla życia, a w stężeniu 2% nawet