otrzymany z arsenidów, połączeń As z metalami. Takie związki powstają bądźto przez bezpośrednie stapianie metalicznego arsenu z odpowiedniemi metalami, bądź przez odtlenienie soli kwasu arsenowego węglem, w wysokiej temperaturze, jak np. Ca3(AsO4)2 + 8C = Ca3As2 + 8CO.
Przez działanie kwasów na arsenidy powstaje dość czysty arsenowodór Ca3As2 + 6HCl = 3CaCl2 + 2AsH3.
Arsenid wapnia rozkłada się powoli nawet pod działaniem wody, według wzoru Ca3As2 + 6H2O = 2AsH3 + 3Ca(OH)2. Arsenid wapnia był proponowany w czasie wojny jako środek bojowy. Otrzymywano go albo przez odtlenienie arsenianu wapna Ca3(AsO4)2 albo przez działanie arsenu na węglik wapnia CaC2, albo też przez nagrzewanie mieszaniny arszeniku, węgla i wapna. Dwa ostatnie sposoby wymagają temperatury pieca elektrycznego.
Jak to można wnioskować z działania na ustrój, arseniak, pomimo swej nadzwyczajnej jadowitości, mało nadaje się do użycia jako środek bojowy w zwykłem znaczeniu tego wyrazu.
Trujące właściwości arseniaku są znaczne. Według Lehmana, który dobrze zbadał ten związek z punktu widzenia higjeny fabrycznej, mamy takie dane.
Arseniak zabija koty po działaniu 1 — 11/2 godziny w stężeniu 0,2/M3, albo w przeciągu 3 godzin w stężeniu 0,1/M3. 0,07/M3 wywołuje ciężką chorobę. Francuscy autorowie zaliczają jednak arseniak do słabszych trucizn, znacznie mniej zabójczych niż fosgen, pality i kwas pruski.
Co do działania na ludzi — to istnieje przykład niezwykłej napastliwości tej trucizny. Chemik Gehlen, wynalazca tego związku, zmarł po dziewięciu dniach ciężkiej choroby wskutek zatrucia kilkoma miligramami AsH3.
Zatrucie arseniakiem występuje zwykle w sposób następujący.
Po upływie znacznego okresu czasu, nie mniej niż kilka godzin po zatruciu następują ogólne uczucie słabości, nudności, wymioty, dreszcze i ból głowy. W najlżejszych przypadkach wszystko może się na tem tylko skończyć i po kilku dniach następuje całkowite wyzdrowienie, jednak w cięższych przypadkach po upływie kilku godzin mocz staje się krwawym, słabość szybko wzrasta, dreszcze przybierają charakter wstrząsających, chory traci przytomność, wymioty nie ustają, wyrzucone masy zawierają prócz pokarmu żółć, a czasem nawet krew, a odżywianie staje się niemożliwe z powodu tych wymiotów. Liczba krwinek czerwonych i zawartość hemoglobiny spada aż do 1/6 normy. Po-
Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/258
Ta strona została przepisana.
