Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/260

uwagę natychmiastowe działanie arseniaku, który może zabić wcześniej niż powstanie jakakolwiek hemoliza. Ciekawy jest również brak znaczniejszych uszkodzeń anatomicznych nerki pomimo powstawania śmiertelnej mocznicy. Zmiany nabłonka nerki nie różnią się od znalezionych w zatruciu innemi truciznami hemolitycznemi.
 Do toksykologicznej grupy arseniaku należą też jeszcze dwa gazy SbH₃ i PH₃ — antymonowodór i fosforowodór, które jednak nie były używane w czasie wojny światowej. Mają one jednak wyraźne właściwości trujące. Antymonowodór jest ze wszystkich względów bardzo podobny do arseniaku, lecz jest znacznie mniej czynny, natomiast działanie fosforowodoru różni się zasadniczo, ponieważ nie wywołuje on żadnej hemolizy.
 Fosforowodór jest zwykłem cuchnącem zanieczyszczeniem acetylenu, powstałego z węglika wapna (karbidu). Ponieważ acetylen jest używany jako świetlny gaz do samochodów, a często i wagonów, należy przeto zwrócić uwagę na dość znaczną jadowitość tej domieszki. Pobyt w ciągu 2¹/₂ godzin w powietrzu obciążonem 20/M³ PH₃ napewno zabija zwierzę (kota).
 Dla człowieka stężenie 10/M³ jest już niebezpieczne. Objawy zatrucia są mało charakterystyczne i wogóle podobne do początkowych objawów zatrucia arseniakiem — słabość, szum w uszach, ból w dołku, dreszcze. Na sekcjach nie zauważono żadnych typowych zmian. Fosforowodór jest jak i sam fosfór typową trucizną przemiany materji, którą znacznie obniża, wywołując równocześnie toksyczny rozkład białka.
 Najważniejszą cechą trucizn tej grupy jest ich działanie na krew, które nie było stwierdzone, o ile można sądzić według dotychczasowych obserwacyj, tylko dla fosforowodoru; zresztą fosforowodoru nie zaliczamy do środków bojowych. Dla grupy czadu podstawą działania na krew jest zdolność do łączenia się z hemoglobiną, dla arseniaku — jego właściwości hemolityczne. Zmiany we krwi powstają stopniowo i powoli, a objawy zatrucia stają się dostatecznie wyraźne nie wcześniej, jak po upływie kilkugodzinnego okresu wylęgania. Działanie natychmiastowe obserwowano tylko w stężeniach znacznych, trudno dosięgalnych w praktyce. Są to trucizny ze zdradzieckiem, tajemniczem działaniem. Zatruty zwykle nie jest w stanie zauważyć niebezpieczeństwa, które mu grozi.
 Wskutek tego arseniak, jakkolwiek mógłby być bardzo użyteczny do niszczenia wroga, jednak w zwykłem znaczeniu tego