Strona:PL List Elizy Orzeszkowej do literatów rosyjskich.djvu/10

dźwięki mowy, skłonności, wstręty, u podstaw swych dla całej ludzkości jednostajne, rozgałęziając się tworzą rozmaite wiary, języki, sposoby zapatrywania się na świat, sposoby myślenia, pracowania, poszukiwania i odtwarzania prawdy, dobra i piękna. Wiara, język, myśl, twórczość, sposoby dorabiania się i doskonalenia najwłaściwsze skłonnościom i zdolnośziom narodu, oto składniki tego życia, o którem myślę, gdy mówię, że jest ono przedmiotem wiekowego pomiędzy nami, a Wami procesu.
 Nie wierzcie, Szanowni Panowie, tym, którzy utrzymują, że temu życiu nie grozi niebezpieczeństwo żadne, że tylko właściwy narodowi memu fanatyzm polityczny i turbujący go wiecznie duch rewolucyjny, wywołuje mu z ust skargi, a w sercach krzesze niechęci, nie mające przyczyn sprawiedliwych. Od fanatycznych uniesień na odległość całego obszaru filozofii oddalona, z całej siły pragnąca, aby czysty duch chrześcijanizmu krwawego ducha rewolucyjnego niepotrzebnym na ziemi uczynił, pozwolę sobie w malutkiem zwierciedle symbolu ukazać odbicie wielkiej prawdy.
 Raczcie zwrok swój zwrócić w stronę, na którą wskazuję. Ulice i rynki miasta; przesuwający się przez nie orszak pogrzebowy, tłumy niezliczone; mnóstwo oczu płaczących; trumna jaśniejąca barwami kwiatów, któremi ją okryto. Znać ten, który dąży ku miejscu odpoczynku wiecznego, wiele pracował na zdobycie powszechnej miłości i czci. Lecz dla czegóż ta cześć i miłość nie objawia się przez wspaniałość obrzędu kościelnego i przez to piękno sztuki religijnej, które jest