Strona:PL London - Martin Eden 1937.djvu/181

mimo swojej łaciny, francuszczyzny, staro-angielszczyzny i całej kultury.
 — Przepraszam bardzo, panna Ruth jest moją mistrzynią — odparł rycersko Martin. — Jej tylko zawdzięczam te okruchy wiadomości, jakie posiadam.
 — Gadaj zdrów! — zaśmiał się Olney, spoglądając złośliwie na dziewczynę. — Czekałem już pańskich zapewnień, że Spencera czytujesz również z polecenia panny Ruth. Ale jakoś pan nie zaryzykował. Panna Ruth wie o Darwinie i ewolucji niewiele więcej, niż ja o świątyni króla Salomona. Ale ale, jakże brzmi ta karkołomna definicyjka spencerowska o jakiejś rzeczy, czy też każdej innej, którą to definicyjką uczęstował nas pan przed paru dniami? — Coś niepojętego, niesamowitego! Ciśnijno pan to zdańko panience i przekonasz się, czy zrozumie choć jedno słowo. Bo to, uważa pan, nie należy do „kultury“. No, pięknie, ale jeśli weźmiesz się pan do łaciny — stracę dla pana wszelki szacunek.
 Martin, pomimo zainteresowania dyskusją, wyczuwał w niej nieustannie jakiś drażniący ton. Mówiło się o studjach, dotykało istotnych podstaw i zasad wiedzy, ale sztubacki ton rozmowy przeczył wielkości przeżyć Martina i obcy był potężnemu chwytowi, z jakim chłopak wpijał się w świat, obcy dreszczom kosmicznego zachwytu, przeszywającym aż do bólu, a przedewszystkiem obcy rodzącej się świadomości, że duch ludzki zdołał ujarzmić i opa-