Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/107

Ta strona została skorygowana.
Pieśń czwarta.


1.  „Jako po burzy ryczącéj szalenie,
Po mrokach nocy i orkanów świście,
Wróżąca nawom przystań i zbawienie
Ranna jutrzenka wschodzi promieniście,
A z duszy pierzcha trwoga i zwątpienie
Wraz z cieniem, który rozprasza dnia przyjście:
Tak nowych rządów, lepszych losów sfera
Ze zgonem króla Luzom się otwiera.

2.  „Wielu żądało z dawna kar surowych
Dla krzywd narodu i ciężkich nadużyć,
Którym za słabych rządów Fernandowych
Ciągła bezkarność dozwalała płużyć;
Toż wkrótce wezwan do rządów krajowych
Mąż, co potrafił na ufność zasłużyć,
Poboczny Pedra syn, z zacności znany[1],
Don Juan prawym dziedzicem przyznany.

3.  „Że się zgadzały z tém i sądy boże,
To jasne znaki stwierdziły niebieskie,
Bo oto mała dziecina w Eworze[2]
Przed czasem imię wykrzyka królewskie;
Tak, niebo miało udział w tym wyborze,
Z kolebki dziecię podniosło się rzeźkie,
Złożyło rączki i słychać wołanie:
O Portugalio, masz króla w Juanie!

4.  „Zawrzało w kraju, podniosły się głowy,
Długo tłumiona nienawiść wybucha;
Za ciężką przemoc dzisiaj rwąc okowy
Lud wściekły tylko głosu zemsty słucha:
Padli stronnicy i krewni królowéj
I jéj kochanek, z którym na wstyd głucha[3],
Bezecny związek, ukrywany dawniéj,
W czasach wdowieństwa wiodła jak najjawniéj.


  1. Po śmierci Fernanda trzech znalazło się pretendentów do korony portugalskiéj: Don Juan Kastylski, na mocy małżeństwa z infantką Beatryksą; Don Juan, syn Don Pedra i Inezy de Castro, podówczas więziony w Kastylii; i Don Juan poboczny syn Don Pedra i Teresy Dulaureno. — Ten ostatni najmniéj miał praw, lecz najwięcéj stronników w narodzie: on téż utrzymał się na tronie.
  2. O téj i innych wróżbach cudownych, dotyczących króla Juana, opowiadają kronikarze portugalscy.
  3. Królowa Eleonora była kobietą złych obyczajów i do takiego stopnia obudziła nienawiść w narodzie, iż córkę jéj, przyznaną przez Don Fernanda i wydaną za króla Kastylii, uważano za nieprawą. Kochankiem Eleonory był hrabia Andeiro, ten sam, który zawierał układy w Anglii; zginął on z ręki Don Juana i jednego z jego przyjaciół.