Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/108

Ta strona została skorygowana.

5.  „W końcu nikczemnik pada pod jéj stopy
Z łonem przeszytém ostrzem zimnéj stali,
Niemało innych wyrznięto w też tropy,
Szał ludu rośnie nakształt ognia fali;
Tłum za kapłanem prze pod święte stropy[1],
Ni stan, ni ołtarz, nic go nie ocali;
Jako Astjanaks już strącon z wieżycy,
A lud nad trupem pastwi się w ulicy[2].

6.  „Wobec tych rzezi mogły w zapomnienie
Pójść, jakie widział Rzym, gdy go poskromił
Okrutny Marjusz, tocząc krwi strumienie,
Lub Sylla, gdy swych przeciwników gromił.
Eleonora, któréj poniżenie
Zgon ulubieńca światu uwidomił,
Kastylskie hufy wzywa dla obrony,
Córę swą czyniąc dziedziczką korony[3],

7.  „Beatryks, króla kastylskiego żonę,
Fernand za prawą córkę swą przyznawał;
Lecz szły pogłoski (wierne czy zmyślone)?
Naród jéj prawa w wątpliwość podawał...
Kastylja bierze swéj królowéj stronę,
W obronie praw jéj biegnie ludu nawał,
Gdziekolwiek sięga jéj małżonka władza
Zbrojne zastępy zwoływa, zgromadza.

8.  „Więc ta prowincja, co swe miano bierze
Od Briga[4] (jeśli żył on, jak wieść baje),
Śle huf; więc one przez Cyda rycerze
Z pod Maurów jarzma wyzwolone kraje;
Więc kraj Leonu, gdzie w jednakiéj mierze
Lud włada szablą, pługiem skibę kraje
I zdawna ramię zahartował swoje,
Z najezdczym Maurem długie tocząc boje.

9.  „Starych Wandalów bitni potomkowie
Andaluzjanie słynni męstwem szczytném;
Do bram Sewilli cisną się jak mrowie
Gwadalkwiwirem oblanéj błękitnym.
I ty się zbroisz, o zacny ostrowie[5],
Znany tyryjskim kupcom starożytnym,
A na sztandarach, za godła bojowe,
Dzieci twe wzięły słupy Herkulowe.


  1. Marcin, biskup lizboński, strącony z wieży przez wzburzony tłum, za to, że nie chciał kazać uderzyć we dzwony na znak radości podczas odbywającej się w mieście rzezi.
  2. Astyanaks, syn Hektora i Andromachy, według podania greckiego, wrzucony w płomienie przy zburzeniu Troi, z powodu, że według przepowiedni Kalchasa miał się w przyszłości pomścić za zburzenie rodzinnego grodu.
  3. Eleonora, dzięki staraniom Juana, uszła rzezi i tegoż wieczora opuściła miasto. Nie przestając wszakże popierać praw córki, wydawała rozporządzenia w imieniu Beatryksy i króla Kastylii; licznych téż jeszcze miała stronników i wiele grodów obronnych jéj władzę uznawało.
  4. Niektórzy historycy hiszpańscy dają Kastylii imię Brygii, które ma pochodzić od niejakiego Bryksa, czy też Brygusa, pierwszego króla téj prowincyi a wnuka Tubala (Lamarre).
  5. Kadyks, starożytne Gades, osada założona przez Fenicyan, następnie podbita przez Rzymian w 206-ym roku; Hiszpanie zdobyli to miasto na Arabach w 1262-im roku. Kadyks wydaje się odosobnionym od lądu, jak wyspa; długi, piaszczysty język łączący go z lądem znika zupełnie, nawet jeszcze w blizkości tak mało wyniesionym jest nad powierzchnię piętrzących się fal.