Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/201

Ta strona została przepisana.

20.  „Śledź go, gdy w stronę Andaluzji dąży,
Gdzie książę Sanchez,[1] wojuje w téj dobie,
Wróg przezeń zbity, legł trupem chorąży
I znak Sewilli upada w żałobie:
Jest-to Mem-Moniz,[2] z krwią w nim męstwo krąży,
Co z kośćmi ojca nie usnęło w grobie:
I na sztandarach kłaść imię ma prawo;
Kto cudze kruszył — swoje okrył sławą.

21.  „Spojrzyj na męża, co dzidą krok wspiera,
Zstępując z baszty z łby pobitéj straży,
I gród zaskoczon, bramy mu otwiera,
Takiéj śmiałości oprzeć się nie waży:
I za herb weźmie postać bohatera,
Co wznosi głowy dwie o trupiéj twarzy:
A za czyn, jakich dotąd nie widziano,
Nieustraszonym Giralda przezwano[3].

22.  „Patrz, mszcząc zniewagi od króla doznanéj
I od odwiecznych wrogów z rodu Lary,
Kastylczyk śpieszy między Maurytany,
Przeciw ojczyźnie podnosi sztandary;[4]
Huf jego mnogi i wnet zhołdowany
Przezeń Abrantes, lecz blizki dzień kary:
Inny Luz z garstką śmiało pędzi w pole,
Rozbija wroga i bierze w niewolę.

23.  „Mąż, który zerwał ten wawrzyn zwycięski,
Marcinem Lopez zowie się z imienia.
Lecz oto kapłan, rycerz duszy męskiéj,
Złoty pastorał na stal ostrą zmienia:
On nie zna zwątpień, nie zlęknie się klęski,
Waleczność Maura krew w nim rozpłomienia:
Niebieskie znaki wieszczą mu zwycięstwo
I jego garstki podwajają męstwo.

24.  „Patrz, jak na króle dłoń pańska się sroży,
W niedługim czasie czterech ich zginęło.
Zbitych? Nie, wprzód już martwych. Cud to boży,
I wyższéj niźli ludzka ręki dzieło!
Już przed biskupem Alcacer się korzy,
Mur go nie zakrył, męstwo nie dźwignęło,
A Don Mateusz, cny pasterz Lizbony,
Tutaj palm chwały dostąpił korony[5]


  1. Sanchez syn królewski — następca tronu.
  2. Marcin, czyli Mem, Moniz, syn Egasa Moniz, wielce zasłużony rycerz za króla Alfonsa, zginał przy zdobyciu Lizbony.
  3. Giraldo Giraldez, przezwany „Sem Pavor” (bez strachu), popadłszy w niełaskę u króla Alfonsa, przeszedł w służbę Maurów, lecz wkrótce zrozumiał swój błąd i postanowił jakimś świetnym czynem odzyskać względy królewskie. W tym celu udał się z niewielkim oddziałem ochotników do obronnego miasta Evory, będącéj wówczas w ręku Maurów. W pobliżu tego miasta znajdowała się bardzo wyniosła wieża, z któréj straż, dniem i nocą czuwająca, dawała znać o ukazaniu się nieprzyjaciela; Giraldo korzystając z ciemnéj nocy, wdarł się na tę wieżę, wymordował śpiącą straż, a sam podał sygnał niebezpieczeństwa. Przerażona załoga rzuciła się w stronę wieży, wówczas Girald z zastępem swoim, zaczajonym pod murami, wpadł do miasta i zdobył je po krótkim oporze. Król przywrócił Giralda do łaski i uczynił go komendantem zdobytego grodu.
  4. Kastylczyk Fernand de Castro, gdy mu król Kastylii, Alfons IX, nie dopuścił zemścić się za zniewagę doznaną od hrabiów Lara, przeszedł do Maurów i walczył tak z Hiszpanami, jak i z Portugalczykami; złupił parę miast, aż sam w potyczce przez Marcina López jedném cięciem powalony został.
  5. Za panowania Alfonsa II (1211 — 1223) arcybiskup Lizbony Mateusz, przyzwawszy do pomocy krzyżowców, płynących do Palestyny i podniety papieża Honoryusza, zdobył na Maurach miasto bardzo ważne Alcacer.