25. „Drugi syn Węgier króla, Henryk dzielny, [1]
Waleczny w boju, do rządów wprawiony,
Wziął Portugalię, co jeszcze oddzielnéj
Nie stanowiła ziemi ni korony:
I wieńcząc miłość przez obrzęd kościelny
Z córą Kastylii króla zaślubiony,
Uczynion hrabią i z Teresą w wianie
Ziemię Luzyjską objął w posiadanie.
26. „Nie ustał Henryk, oręża nie złożył
Z Izmaelity srogie tocząc boje,
Kraje ościenne zdobył, upokorzył,
Straszném uczynił wrogom imię swoje;
To téż nagrody słodkiéj wkrótce dożył,
Pan ich najwyższy obdarzył oboje
Synem, któremu w przyszłości sądzono
Waleczne skronie ozdobić koroną.
27. „Wkrótce król Henryk śród krzyżowców rzeszy
Ku Palestynie zdąża stopą śmiałą,
I nad Jordanu święte wody śpieszy,
W których Bóg-Człowiek obmywał swe ciało;
I wyzwoleniem Judei się cieszy,
Gdy Gotfredowi miasto się poddało:
Nim się z powrotem do kraju wybierze,
W licznych potyczkach niesie pomoc szczerze,
28. „Gdy się spełniły wieku jego lata
I dzielny Węgier doszedł śmierci proga,
Spłacił dług życia a w niebo ulata
Duch, tchnienie bóstwa, co je wziął od Boga.
Syn młodziuteńki sam został śród świata,
Portret ojcowski i nadzieja błoga,
Iż bohaterom zrówna. Wieść śród gminu:
Wielkiego ojca, wielkim będziesz, synu!
29. „Jest stara powieść, nie wiem, błędna może?
(Trudno na prawdę starych podań liczyć),
Że matka wkrótce w inne wszedłszy łoże
Syna sierotę chciała wydziedziczyć:
I wraz z małżonkiem w państwie i na dworze
Niczém swéj władzy nie da ograniczyć,
Twierdząc, iż kraj ten jéj własność stanowi
W posagu za nią dany Henrykowi.
- ↑ Długi czas historycy sprzeczali się o pochodzenie hrabiego Henryka. Kronika królów portugalskich pisana przez Galvâo, za którą poszedł Camoens, czyni go synem króla węgierskiego niewymienionego z imienia. Niektórzy uczeni sądzili, iż był nim Stefan I-szy. Inni twierdzili, iż Henryk pochodził z domu Lotaryńskiego, Camoens w pieśni 8-méj wspomina o tém podaniu. Wszystkie te zdania upadły wobec rękopismu, który Piotr Pilhon znalazł w opactwie Fleury i wydał we Frankfurcie. Manuskrypt ten dowodzi, iż królowie portugalscy pochodzą w linii prostéj z domu francuskiego. Robert ś., syn Hugona Capet’a, miał dwóch synów: Henryka I króla francuskiego i Roberta księcia Burgundyi. Hrabia Henryk portugalski, zięć Alfonsa VI-go, był wnukiem Roberta księcia Burgundyi a prawnukiem Roberta świetego.
