Strona:PL M Auerbach Platon a matematyka grecka.djvu/4

 Możemy tylko pośrednią drogą dojść do pewnych wniosków, jużto z samych dzieł Platona, jużto skądinąd. Platon, mówiąc w Politei o szkolnictwie i omawiając naukę matematyki w szkole elementarnej, bardzo ujemnie, w ostrych słowach wyraża się o wiadomościach matematycznych Atheńczyków. Stąd byłby usprawiedliwiony wniosek, że matematyka w szkole atheńskiej za czasów Platona stała na bardzo niskim poziomie. Wilamowitz w Platon 1² p. 49 twierdzi nawet, że wogóle wtedy nie uczono matematyki: Rechenunterricht, den wir erwarten, gab es nicht. I nie było to przypadkowe. Pominąwszy fakt, że w wychowaniu atheńskiem widocznie nie kładziono wtedy nacisku na wykształcenie matematyczne, trzeba sobie uprzytomnić, że matematyka nie tworzyła jeszcze wtedy tego potężnego, imponującego gmachu, jaki zbudował około r. 300, więc niedługo po śmierci Platona, Eukleides, gmachu, przy którego budowie magna pars fuit Platon. W czasach, gdy Platon jeszcze uczęszczał do szkoły, powstał dopiero pierwszy podręcznik matematyki, napisany przez Hippokratesa z Chios. Podręcznik ten był już przestarzały, kiedy Platon nauczał w Akademji, głównie dzięki badaniom matematycznym Platona i jego uczniów, pracujących pod jego kierunkiem. Więc ani podręcznika nie było dobrego ani w społeczeństwie atheńskiem nie odczuwano potrzeby nauki matematyki w szkołach.
 Uświadomienie sobie, że Platon ze szkoły wyniósł mało wiadomości matematycznych i to nie podanych należycie, i że później żądał, aby matematyki w szkole uczono należycie i to nie tylko chłopców, ale i dziewczęta, dowodzi zrozumienia Platona dla matematyki.
 Oczywiście w kolejach życia Platona znajdziemy, gdzie i u kogo nabrał entuzjazmu dla matematyki i gdzie się jej nauczył.
 Vita jego opowiada, że był dłuższy czas — na lata, zdaje się, liczony — w Egipcie, kolebce matematyki. Strabon w Geogr. XVII p. 806, 29 opowiada, że był w Heliupolis i tam mu pokazywano mieszkanie kapłanów i dom, w którym mieszkał Platon 13 lat: ἐϰεί ούν ἐδείκνυτο οί τε τών ίερέων οίϰοι ϰαί Πλάτωνος ϰαί Εύδόξου διατριβαί συνανέβη γάρ δή τώ Πλάτων ο Εύδοξος δευρο ϰαί συνδιέτριψαν τοις ίερεύσιν ένταύϑα έϰείνοι τρισϰαίδεϰα έτη, ώς είρήταί τισιν. Jak ongiś 200 lat przedtem joński kupiec i mędrzec z Miletu, Thales, u Egipcjan zaczerpnął wiedzy matema-