Strona:PL Maeterlinck - Życie pszczół.djvu/268

stęp, pokażcie jeden szczegół, zaznaczający wprowadzenie jakiejś reformy, punkt na którym przełamałyby one odwieczną swoją rutynę — a skłonimy przed niemi głowę i uznamy, że nietylko posiadają cudowny instynkt, ale i rozum, mający prawo do porównywania go z rozumem ludzkim, oraz do osiągnięcia nieznanych jeszcze przeznaczeń, wyższych nad byt nieświadomej i zależnej materyi“.
 Zarzut ten stawiają nietylko profani, ale i owadoznawcy tej miary co Kirby i Spence, którzy użyli tego samego argumentu, przyznając pszczołom li tylko rodzaj inteligencyi, błąkającej się niepewnie w ciasnych ramach zdumiewającego, ale niezmiennego instynktu. Pokażcie nam — mówią ci uczeni — jeden jedyny fakt, aby, znaglone potęgą okoliczności, wpadły na pomysł użycia gliny naprzykład — lub zarobionego z piaskiem wapna — zamiast wosku i pierzgi — a przyznamy, że obdarzone są zdolnością rozumowania“.
 Argument ten, zwany przez Romanes’a „The question begging argument“ i któremu możnaby również nadać miano „argumentu niedostatecznego“ jest jednym z najniebezpieczniejszych; zastosowany zaś do człowieka, zawiódłby nas zbyt daleko. — Po dokładnem zbadaniu go przekonamy się, że wy-