Strona:PL Marek Aureliusz - Rozmyślania.djvu/127

Ta strona została uwierzytelniona.
123
KSIĘGA VII

61. Sztuka życia ma większe podobieństwo z atletyką, niż z tańcem, bo trzeba być w pogotowiu i siać bez trwogi wobec wypadków, nawet nieprzewidzianych.
62. Badaj zawsze, co za jedni są ci, którymi chcesz się świadczyć i jakie mają wole. Znając bowiem źródła ich sądów i dążeń, ani nie będziesz czuł gniewu do nich, bo winy popełniają wbrew swej chęci, ani nie będziesz czuł potrzeby ich pochwały.
63.[1] Dusza — jak mówią — z niechęcią oddala się od prawdy. Tak samo więc i od sprawiedliwości i roztropności i życzliwości i wszelkiej podobnej cnoty. Niezbędne zaś jest mieć to zawsze w pamięci. Będziesz bowiem łagodniejszy wobec wszystkich.
64.[2] Gdy cię dotknie jakikolwiek ból, pamiętaj o tym, że nie ma w nim nic hańbiącego i że nie osłabia ducha, który tobą kieruje. Nie wyrządza mu bowiem szkody ani w tej jego właściwości, że jest obdarzony zdolnością rozumowania, ani w tej, że ma dążności społeczne. A gdy cię ból dotknie, niech cię zawsze umocni zdanie Epikura, że nie jest on ani niemożliwy do zniesienia ani wieczny, o ile sobie przypomnisz, że wszystko jest ograniczone i o ile go twa wyobraźnia nie powiększy. I o tym pamiętaj, że wiele przykrości, które są tym samym, co ból, przecież uchodzi naszej uwagi, tak, że nie czujemy, że są przykre n. p. bezsenność, gorączka, brak apetytu. Gdyby ci się więc co z tego wydało przykre, powiedz sobie, że ulegasz bólowi.
65. Bacz, byś nie postępował tak wobec ludzi nie mających uczuć ludzkich, jak ludzie nie mający uczuć ludzkich wobec ludzi.

66.[3] Skąd mamy tę pewność, że Telauges szlachetnością charakteru nie przewyższał Sokratesa? Nie jest bo-

  1. 63. Z Epikteta.
  2. 64. Epikur — twórca szkoły filozoficznej, ur. 341 przed Chr. koło Aten.
  3. 66. Telauges — może syn Pytagorasa, znany ze swej wstrzemięźliwości, lecz i nadmiernego zaniedbania swej powierzchowności.