Strona:PL Marek Aureliusz - Rozmyślania.djvu/135

Ta strona została uwierzytelniona.
131
KSIĘGA VIII

i wszechźródle, z którego wszystkie płyną zdarzenia, ściśle z sobą związane.
24. Czym ci się zdaje kąpiel, oliwa, pot, brud, woda zepsuta, zgnilizna, tym i każda cząstka życia i przedmiot każdy.
25.[1] Lucylla Werusa, potem Lucylla. Sekunda Maksyma, potem Sekunda. Epitynchan Diotymosa, potem Epitynchan. Faustynę Antonin, potem Antonin. I tak dalej. Celer Hadriana, potem Celer. A ci bystrzy i przyszłości świadomi i pyszni — gdzież są? Z bystrych np. Charaks i Demetrius Platończyk i Eudajmon i inni podobni? Wszystko jednodniowe, dawno w grobie. O innych pamięć ani chwili nie przetrwała. Inni stali się postaciami z bajki. A o innych i bajka już nie mówi. O tym więc pamiętaj, że albo materia, z której się składasz, będzie musiała w pył się obrócić albo duch twój zgaśnie albo zmieni miejsce i gdzieindziej będzie przeniesiony.
26. Cieszy się człowiek, gdy czyni to, co jest właściwe człowiekowi. Właściwe mu zaś jest: być życzliwym dla tych, którzy z jednego z nim są plemienia, gardzić podnietami zmysłowymi, odgraniczać ściśle wyobrażenia niezłudne, badać wszechnaturę i jej dzieła.
27. Trzy stosunki: jeden do naczynia, które cię otacza; drugi do boskiej przyczyny, z której płynie wszystko dla wszystkich; trzeci do współżyjących.

28. Ból jest złem albo dla ciała — niechże więc ono to objawi — albo dla duszy. Dusza zaiste może zachować spokój sobie właściwy i pogodę i nie osądzać tego jako zło. Wszelki bowiem sąd i popęd i dążenie i wstręt mają swe źródło wewnątrz nas a żadne zło nie ma tam wstępu.

  1. 25. Lucylla Werusa... potem Lucylla... Należy dorozumieć się: Lucylla widziała śmierć Werusa, potem zmarła i Lucylla, itd. Lucylla, matka Marka Aureliusza. Maksym — nauczyciel cesarza, wspomniany w księdze I. Sekunda — niewątpliwie jego żona, Epitynchan — osoba nieznana, Faustyna — żona cesarza. Celer — retor grecki, nauczyciel Marka Aurelego. Diotymos — wyzwoleniec Hadriana. Charaks — filozof, Eudajmon — sławny astrolog.