Strona:PL Marek Aureliusz - Rozmyślania.djvu/149

145

KSIĘGA IX

 15. Zdarzenia stoją poza drzwiami, same w sobie, nic o sobie nie wiedząc ani się nie wypowiadając. A cóż się wypowiada co do nich? Wola.
 16. Nie na bierności, lecz na czynności polega zło i dobro rozumnej istoty społecznej tak samo, jak i jej cnota i złość nie na bierności, lecz na czynności.
 17. Dla kamienia rzuconego w górę nie jest niczym złym, że spadł na dół, ani dobrym, że go podrzucono.
 18. Przeniknij w głąb ich woli, a zobaczysz, co za sędziów się boisz i jak to oni sami siebie sądzą.
 19. Wszystko się zmienia. I ty się ciągle zmieniasz i w czymś się psujesz i cały świat.
 20. Grzech obcy trzeba też tam pozostawić.
 21. Ustanie działalności, zahamowanie i jakby śmierć popędów i zdolności wydawania sądów nie jest niczym złym. A przejdź teraz okresy życia: wiek dziecinny, pacholęcy, męski i starczy. I tych wszelka przemiana jest śmiercią. A czy to straszne? A pomyśl teraz o swym życiu pod opieką dziadka, a potem matki, a potem ojca. I wiele innych rozłączeń i przemian i zmian znajdując, zadaj sobie pytanie: Co w tym strasznego? Tak samo więc ma się rzecz z ustaniem całego życia, jego końcem i przemianą.
 22. Zajmij się wolą własną, wolą wszechświata i wolą bliźniego: Swoją, byś ją zrobił rozsądkiem sprawiedliwym; wszechświata, aby zawsze mieć w pamięci, czyją jesteś częścią; bliźniego zaś, aby się dowiedzieć, czy działa bez świadomości czy świadomie, nie zapominając jednak o tym, że jest ci pokrewny.
 23. Jak ty sam jesteś dopełnieniem ustroju społecznego, tak i wszelkie działanie twe niech będzie dopełnieniem życia społecznego. A jeżeli twe działanie nie ma związku