Strona:PL Marek Aureliusz - Rozmyślania.djvu/185

181

KSIĘGA XII

w czasie stosownym szereg ten zamknął, nie ponosi wcale szkody. A czas stosowny i granicę daje natura, już to własna, gdy się to dzieje w starości, a w ogóle wszechnatura. Wskutek przemiany jej części wszechświat cały trwa zawsze młodym i świeżym. A wszystko, co jest korzystne dla całości, jest piękne i w porę się dzieje. Ustanie więc życia nie jest złe dla nikogo, bo i hańby nie przynosi, zwłaszcza że od wyboru nie zawisło i nie sprzeciwia się dobru społecznemu. Owszem jest ono dobre i korzystne, zwłaszcza że dla całości jest w porę i korzystne i z nią zharmonizowane. Tak więc boga ma w sobie i ten, kto z woli boga tą podąża drogą i ten, kto świadomie ku temuż podąża celowi.
 24. Trzy te zasady powinno się mieć zawsze w pogotowiu: Co do postępowania, aby nigdy nie działać na oślep i nie inaczej, jakby postąpiła sama sprawiedliwość. Co do zdarzeń zewnętrznych, że albo są dziełem przypadku albo opatrzności. A nie należy się gniewać ani na przypadek ani żalić na opatrzność.
 Powtóre: należy rozważać, jaką jest każda istota od jej poczęcia do chwili otrzymania duszy i od chwili, w której duszę otrzymała, do chwili, gdy ją oddaje, i z jakich części się składa i w jakie się rozkłada.
 Po trzecie: gdybyś nagle w powietrze uniesiony mógł z góry popatrzeć na sprawy ludzkie i ich rozliczność, wiedz, że lekceważyłbyś je, przejrzawszy odrazu cały obszar istot mieszkających w powietrzu i eterze. I wiedz, że ilekroćbyś się mógł wznieść w górę, to samo zawsze widziałbyś równe co do kształtu i krótkie co do czasu. A te rzeczy są podstawą dumy naszej!
 25. Wyrzuć sąd — a jesteś uratowany. A kto ci go wzbrania wyrzucić?