Strona:PL Maria Konopnicka-Poezye T. 10 192.jpg

Podniósł berlicy, brwi ściągnął sobole:
— «I cóż patrzycie we mnie, jak w raroga?
Pytam: gdzie będzie tu gromadzkie pole?
Gdzie wygon? Kędy na pastwisko droga?
Gdzie tu wysadą zaszumią topole?
Gdzie w łąkach stogi świeżego muroga^[1]?
Gdzie staną chaty rzędem? Sady? Kopy?
Gdzie tutaj stanie wieś? Gdzie siędą chłopy?

Bo jak miarkuję dotąd i jak baczę,
Holendry chcecie fundować tu... Szwaby...
Tfu! Płócienniki jakieś... Djabły... Tkacze...
Co na osóbkę^[2] siedzą, tfu! jak żaby
W błocie!... Ja ciągnął tu między oracze,
Między rataje^[3] Boże, Boże raby^[4]...
Ja tu fundować myślał w te wysiołki^[5]
Wieś sprawiedliwą polską!» — «Czy my kołki —

Kos krzyknie — żeby żerdzi się trzymali?
Każdemu luźniej, jak pola rozeprze!» —
Lecz stary kiwał głową: — «Oj, obali
Wiatr cię, obali, jak czajkę na Dnieprze,
Ty, samoluzie!»^[6] — Lecz inni wzdychali,
Dnie wspominając szczęśliwe i lepsze.
Każdemu stoi przed okiem, jak żywa
Ta wiejska droga miła, chociaż krzywa...

Milczą. Zbyt pełno w sercu tam i w duszy,
Żeby wymówić słowem... Ten zagrodę

1. Murog (błr.) — siano z łaki suchej.
2. ...na osóbkę — osobno, w pojedynkę.
3. Rataj — oracz.
4. Rab (ros.) — pracownik, sługa.
5. Wysiołek — wysiedleniec, osadnik.
6. Samoluz — człowiek chodzący luzem, w pojedynkę.