larz. I tyle tylko. Co jednak zrobili, gdzie są ich dzieła, nikt nie wie. Jeden tylko Stanisław z Krakowa ośmielił się imię swe położyć na paru obrazkach w „Księdze przywilejów“.
∗ ∗
∗ |
Tak się działo z malarstwem u nas. A cóż z architekturą, z budownictwem polskiem? Wszakże tam, na zachodzie, od dawnych wieków budują gmachy, zamki, kościoły przepiękne, każdy naród szczyci się tem, co posiada, i z dumą mówi: „To nasze, to nasz duch je stworzył“.
A my? a u nas?
Ano, poszukamy, i zaręczam, że znajdziemy i niemało, i nienajgorsze. A naprzód powiem wam, co może dziwne się wyda, że budownictwo polskie powstało tak, jak kiedyś, kiedyś powstało budownictwo w Grecji. Ich piękne kolumnady powstały na wzór budowli drewnianych, tylko że zczasem upiększano je, słupy drewniane zastąpiono marmurowemi.
U nas, w Polsce, podobnie się działo. Ano i nic dziwnego. Czyż to nie mieliśmy w naszym kraju dębów stuletnich, modrzewi i świerków niebotycznych? czyż to nie było u nas borów nieprzebytych, skąd można było brać drzewa, ile dusza zapragnie, i budować z nich chaty i kontyny, zamki obronne i kościoły?
