Wikiźródła

Strona:PL Marx Karl - Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, tom I, zeszyty 1-3.pdf/650

Wystąpił problem z korektą tej strony.

pracę wykwalifikowaną i za pracę zwykłą jest dziś daleko mniejsza, niż w którymkolwiek okresie wcześniejszym.[1].
 Jak mało przyniosło proletarjatowi rolnemu spotęgowanie, dzięki płacy od sztuki, natężenia pracy i jej długości, niech pokaże nam ustęp poniższy, zaczerpnięty z broszury polemicznej w obronie obszarników i dzierżawców: „Znaczna większość czynności rolniczych wykonywana jest przez ludzi, najętych na dniówkę lub na akord. Ich płaca tygodniowa wynosi około 12 szylingów; i chociaż można zgóry przypuszczać, że przy płacy od sztuki, pod wpływem silniejszego bodźca do pracy, człowiek zarobi o szylinga lub może o dwa szylingi więcej, aniżeli przy płacy tygodniowej, to jednak przy ocenie jego dochodu całkowitego przekonywamy się, że strata jego z powodu częstszego bezrobocia w ciągu roku równoważy ten dodatkowy zarobek... Dalej znajdziemy, że płace tych ludzi pozostają w pewnym stosunku do niezbędnych środków utrzymania, tak że człowiek, mający dwoje dzieci, ma możność utrzymania rodziny bez uciekania się do zapomogi parafjalnej“[2]. A więc, gdyby ów człowiek, miał troje dzieci, byłby już skazany na korzystanie z dobroczynności publicznej.
 Malthus uczynił podówczas następującą uwagę, tyczącą faktów, ogłoszonych przez parlament: „Przyznam, że patrzę z niechęcią na szerokie rozpowszechnienie zwyczaju płacy od sztuki. Doprawdy, ciężka praca przez 12—14 godzin dziennie w ciągu dłuższych okresów czasu — to za wiele dla istoty ludzkiej[3].
 W warsztatach, podlegających ustawie fabrycznej, płaca od sztuki staje się regułą ogólną, ponieważ tam kapitał może powiększyć pracę dzienną jedynie drogą intensyfikacji[4].

 Jeżeli zmienia się wydajność pracy, to zmienia się również czas pracy, wyobrażony przez tę samą ilość wytworu. A więc zmienia się

  1. ↑ „Remarks on the commercial policy of Great Britain. London 1815“, str. 48.
  2. ↑ „A defence of the landowners and farmers of Great Britain. London 1814“, str. 4, 5.
  3. ↑ Malthus: „Inquiry into the nature etc. of rent. London 1815“.
  4. ↑ „Robotnicy akordowi stanowią prawdopodobnie cztery piąte wszystkich robotników fabrycznych“ („Reports of insp. of fact. of 30th april 1858“, str. 9).
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Marx_Karl_-_Kapitał._Krytyka_ekonomji_politycznej,_tom_I,_zeszyty_1-3.pdf/650&oldid=2626733”