Przekształcenie pewnej sumy pieniężnej w środki produkcji i w siłę roboczą jest pierwszym ruchem, dokonywanym przez sumę wartości, która ma funkcjonować jako kapitał. Ruch ten dokonywa się na rynku, w sferze obiegu.
Druga faza ruchu, proces produkcji, zamyka się z chwilą, gdy środki produkcji przeistoczyły się w towar, wartością swą przewyższający wartość swych części składowych, a zatem zawierający wartość pierwotnie wyłożonego kapitału, powiększoną o wartość dodatkową.
Towary te potem muszą być rzucone ponownie w sferę obiegu. Trzeba je sprzedać, zrealizować wartość ich w pieniądzach, zamienić pieniądz znowu w kapitał, i tak wciąż od początku. Ten ruch okrężny, wciąż przechodzący przez te same fazy kolejne, stanowi krążenie kapitału.
Pierwszym warunkiem nagromadzenia [akumulacji] kapitału jest, aby kapitalista zdołał sprzedać swe towary i znów przemienić w kapitał większą część otrzymanych za nie pieniędzy. W dalszych wywodach wychodzimy z założenia, że proces krążenia kapitału dokonywa się normalnie. Szczegółowe zbadanie tego procesu odkładamy do księgi drugiej. Realne warunki reprodukcji [odnawiania produkcji], to znaczy jej nieprzerwanego biegu, poczęści ujawniają się dopiero w toku krążenia kapitału, poczęści zaś mogą być traktowane dopiero po zbadaniu procesu krążenia.
Ale to nie wszystko. Kapitalista, który wytwarza wartość dodatkową, czyli bezpośrednio wyciska z robotnika pracę nieopłaconą i wciela ją w towary, jest wprawdzie pierwszym przywłaszczycie-
Strona:PL Marx Karl - Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, tom I, zeszyty 1-3.pdf/659
Wystąpił problem z korektą tej strony.
DZIAŁ SIÓDMY.
Proces nagromadzania kapitału.
WSTĘP.
