Strona:PL Miciński - Nietota.djvu/235

 Lecz obie wdowy zaczęły zaprzeczać.
 Mąż żmudzinki był niewierzącym socjaldemokratą i melancholikiem. Dopiero przed samą śmiercią miał wizję słonecznej żmudzkiej ziemi wśród lasu — i było tak szczęśliwie — tak oddychało się pełną piersią — tam był Bóg!...
 Lecz mąż drugiej wdowy, bogacz, proletarjatczyk, człowiek zdumiewająco zdolny, umierał w spokoju filozofa, mówiąc, iż nie chce księdza — i nie mógł przypuścić nawet na chwilę takiej niedorzeczności, jak życie pośmiertne! Żona, która mu towarzyszyła aż do końca w niewierze, zostawszy sama wśród pustych ścian — zaczęła wywoływać jego ducha, słyszała w muzyce swojej tęsknej na fortepianie jego głos za sobą, widziała go w snach, widziała na jawie z otwartymi oczyma, przestała kochać nawet jedynego synka — i szła za duchem, gasnąc, niknąc...
 Nocami te dwie wdowy tworzyły seanse, miały widzenia, odpowiedzi duchów.
 Więc przyszły wreszcie do Chaty, czując, iż umysł im się mięsza, i prosząc tylko o jasne, proste zapewnienie, iż Boga niema.
 I wieszczka Mara (kobieta!) uczuła naraz, że Bóg jest!
 Zaczęła dawać Go im w płaczu i w wysłuchaniu dziwnego ich życia — i w zapomnieniu, iż sama dla siebie doszła do strasznych pewników!...
 Źmudzinka była zawsze milcząca, ta druga zaś mówiła tak, jak śpiewają łabędzie — pieśń przedśmiertną.
 Krwawej piękności wspomnienia!... w więzieniach Petersburskich, w tych szalenie odważnych drukowaniach na maszynie, szukanej przez całą policję miasta, przez żandarmów, — właśnie, kiedy ruch wydawał się zdławiony —