Strona:PL Mikołaja Kopernika Toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć.djvu/007

Ta strona została uwierzytelniona.
PRAEFATIO EDITORIS.




Quum ante trecentos undecim annos nova de mundi ratione in lucem proferretur doctrina, id eodem fere temporis momento accidit, quo ejus doctrinae auctor Nicolaus Copernicus efflaret animam. Quapropter Joannis Sniadecii verbis nescio ecquid excogitari pessit verius, huic viro contigisse affirmantis: „ut exitus vitae fuerit immortalitatis ortus.” Et profecto, annus quidem 1543 in literarum historia aeterna memoria florebit, quippe quo libri de revolutionibus orbium coelestium primum e prelo prodierint. Illa autem prima Copernici librorum editio sicuti quae eam exceperunt: altera 23 annis post (a. 1566) Basileae foras data, tertia 51 post annos (a. 1617) Amstelodami a Nicolao Müllero curata (1), quum latino sermone conceptae sint, jam quarta haec et latina, et ex latino in polonicum translata prodit. Nam quum ceterae gentes libros quos summi apud eas viri conscripserunt, multum celebrent, nos hucusque operibus clarissimi omnium aetatum viri, ejusque civis nostri, in sermonem patrium translatis caruimus. Erant haud dubie inter nostrates, qui sententias auctoris novae doctrinae ex ipso fonte haurire cuperent, easque in ordinem redactas prosequi, sed lingua latina, quae jam apud nos quoque ex vita et consuetudine communi abierit, accessus ad illum fontem difficiles reddebat. Quam molestiam ne res jam habeat, hoc libro a nobis polonice expresso provisum speramus. Continet autem liber noster Copernici opus memoria dignissimum de orbium coelestium re-


PRZEDMOWA TŁUMACZA.




Trzysta jedenaście lat upływa od czasu, w którym nowy układ świata ogłoszonym został, i to prawie w chwili, w któréj twórca jego Mikołaj Kopernik ten świat opuszczał: „Byłto wschód nieśmiertelności przy zgonie gasnącego człowieka” jak powiedział Jan Śniadecki. I w rzeczy saméj, rok 1543 ogłoszenia dzieła o obrotach ciał niebieskich, będzie na zawsze pamiętnym w historyi nauk. We dwadzieścia trzy lat potém, tojest 1566 roku, wyszło drugie wydanie tegoż dzieła w Bazylei. W pięćdziesiąt jeden lat potem, 1617 r. trzecie w Amsterdamie przez Mikołaja Müllera (1). Wszystkie te trzy wydania pisane są mową łacińską. Teraźniéjsze z porządku czwarte, jest z przekładem polskim. Gdy inne narody chlubią się dziełami swoich wielkich ludzi, my dotąd dzieła najsławniejszego męża wieków i ziomka naszego, w przekładzie na ojczysty język nie mieliśmy. Nie jeden z ziomków pragnął w samém źródle czytać pierwotne pomysły twórcy nowego układu i śledzić porządek jego myśli i następstwo odkryć, ale nieprzystępność dzieła mową nieżyjącą pisanego, była temu na przeszkodzie. Spodziewamy się jednak, że niniejszy przekład zaradzi téj niedogodności. Teraźniejsze wydanie mieści w sobie wiekopomne dzieło Kopernika o Obrotach ciał niebieskich; poprzedza je niniejsza przedmowa i życiorys tego znakomitego męża. W końcu znajdują się dodatki, jakoto:
1. Treść nauki o nowym układzie świata (str. 487—544) napisana dla Jana Schonera, w spo-