Strona:PL Mrongowiusz Slowo Xenofonta o Wyprawie Woienney Cyrusa.djvu/10

mamy w języku Polskim zakończenia na e i na ie. W deklinacyi rzeczowników, w adwerbiach i w konjugacyi werbów z twardemi charakterami iest naturalniey przypuścić zakończenie na: ie niż na gołe e; bo własnie to i w zakończeniu: ie iest prawdziwą przyczyną miękczenia twardych charakterow; ponieważ prawidła harmonii wymagaią tego. Np. grob ma in vocativo et locali grobie; ryba — in dativo et locali rybie; niebo in locali w niebie; brat miałoby mieć bratie; żyd — żydie; towar — towarie; Bog — Bogie; Apostoł — Apostołie, ale że tkwiące i w zakończeniu ie niecierpi twardych charakterów, więc one w prętkim wymawjaniu miękczą się i zlewaią lub zbiiaią się (werden gemildert oder gequetscht) a tak utwarza się stosownie do harmonii ięzyka — inny dźwięk odmienny od pierwotnego tonu, dla którego Polak, który tak pisze jak wymawia, bierze głoskę temu dźwiękowi przyzwoitą, więc pisze: bracie, żydzie, towarze, Boże, Apostole, co się i w przerzeczonych częściach mowy zdarza np. dobrze, srodze, bierze, tłucze, może. Tu znowu powie opponent, wszak widzisz, ie właśnie w niektórych tu przez ciebie przytoczonych przykładach z pomiędzy rzeczowników i innych części mowy, okazuie się samo e jako zakończenie np. w Apostole. Prawda, że tu tymczasowo pokazuie się gołe e jako zakończenie gramatyczne, ale że pierwotnym zakończeniem musiało być ie, to dowodzi zmiękczenie charakteru ł na l. Dla tego też dawni pisarze np. Seklucyan pisali Apostolie, a i w Rossyyskim ięzyku zachowało się do tych czas to pierwiastkowe zakończenie na ie bez amalgowania (Quetschung) i mają Rossyanie nawet osobną pojedynczą literę na oznaczenie takiego zakończenia np. w rzeczowniku ruka, ru-