Strona:PL Nowe Ateny cz. 1.djvu/34

ny kogo nápádnie záiia, á kto ták zginie, zá Swiętego poczytány bywa.
 Chińczykowie záś lubo nie raz piekniey Chrześćiáńſką Religią, niżeli ſwoią Chińſzcyzną świátu wſłáwieni, nie raz ią przyiąwſzy, ut Luna w tey mierze mutabiles, co raz od niey deficiunt. Gdźie tedy prawdźiwey Religij nie zákwitnoł nigdy, álbo zákwitnowſzy uwiądł honor, pełne były y ſą Chińſkie domy, cháłupy, podworza, ulice, Rynki, mieyſcá publiczne y Pałáce, á dopiero ich Bałwochwálnice, nt dicam Kośćioły, theatra Deaſtrow Miedźianych, Spieżowych, Mármurowych, Drzewiánych, Gliniánych. Káżdy kąt mogłbyś Snycerzá, Ganczárzá, lub Krámárzá názwáć officinam, ták wiele Statuy, Rzeźby, Malowánia &c. Z Nilu Egyptſkiego nie máło ſię też wlało ſuperſticyi do Chin, gdźie trybem inſzych Pogan weneruią zá Bogow MARSA, VENERĘ, FORTUNĘ, SŁONCE, ESKULAPIUSZA Bożka Medycyny, POKOY, SMOKA, REGINAM CÆLI, to ieſt Mieśiąc, item Niebo, álbo Páná Niebá: item Dyabłow, Gory, Rzeki, alias ORCADES, NERIDES, Bogá dyſzczu, Bogá Ptactwá, APOLLINA Bożka Medycyny y Pòétow.
 JAPONCZYKOWIE Inſuły Jáponij Incolæ, Bałwan CHAMA czyli CHAMIS czczą. Item AMIDĘ, do niego Koronki, Rozáńce, z tych ſłow formuiąc: Namu Amida, Buth, to ieſt Szczęśliwy Amido zbaw nas, ſzczęśliwy Amido zbaw nas. Weneruią y Boginię Paſſa nazwaną, to ieſt Cybelę, álbo Iſidę Egyptſką id eſt Mieśiąc: Adoruią Słońce y Kśięzyc: Dáią Bożkom ſwoim Głowy wołowe, pśie, wieprzowe, á tym ſámym ſámi ſą Acephal, bez głowy, y rozumu. Rąk Bożkom ſwoim akommoduią po 20, y po ſto, aſſerendo, że im więcey rąk ktory ma Deaſter, tym więcey da pomocy y łáſki, Suo oratori & adoratori. Oczym M. Paulus Venetus Kircher in China. Kłaniáią ſię też Tricipiti Numini, álbo otrzech Głowách Bożkowi, dáiąc mu rąk ſześć. Więcey rzekę, z tegoż Pâwła Wenetá y z Ludwiká Fròés Autorow, że obyczáiem Egypcyánow Ryby, Kury, Jelenie, Wilki, Pſy, Woły, Boſką, ſzánuią Religią. Bożki ich popás z Drzewá, Kámieniá, Marmuru, z Miedźi, Srebrá, Złotá, po wſzyſtkich Mieyſcách viſibiles, ktore tám iáko y Kośćioły ich zowią ſię Pagody. Weneruią, też CHINCZYKOWIE Numen FE álbo FO to ieſt Salvator nazwánego: po ktorego prawey ręce máluią Konfuciuſzá wielkiego in vivis Filozofá á po śmierći Semideum, á po lewey, Lauzu drugiego Mędrcę w Páńſtwie Chińſkim z nauki ſławnych. Tego Konfuciuſzá w wielkiey máią obſerwancyi ſtatuas iemu venerationis ergo, eryguiąc po ulicách, y Mieyſcach publicznych. Ma y Kośćioł ſwoy w Nanquin Mieśćie Stołecznym, dokąd Magiſtratus Urbani wſzyſtkie ná Nowiu y podczas Peł-