Strona:PL Nowe Ateny cz. 1.djvu/47

Ta strona została przepisana.

Krol Babilońſki był naypierwſzy Idololatriæ Autor, y Promotor w Babilonij, y w cáłey Aſſyryi, conſequenter w bliſkich Páńſtwách, kiedy Oycá ſwego Bela (innym Národom mniemánego Saturna) Kośćiołem y Statuą czyli grobem wſpaniáłym erigowánemi, uwenerował. Mieyſcá nayſłáwnieyſze Bałwochwalſtwá były BETHEL y GALGALA.
Notandum że u Hebrayczykow nayczęśćiey y práwie ordinariô Nomine Bałwany, Bożki, zwáli ſię in plurali numero Baalim; in ſingulari Bal, álbo Baal, álbo Bel. Mieyſcá záś ku tychże Bałwanow chwaleniu deſtynowáne, zwáli ſię EXCELSA, że ná wyſokich mieyſcách, gorách y págorkách, álbo choć ná niſkich mieyſcách, ále ſámę Bałwány oſobliwą wyſokośćią były erygowáne, iáko to ná dolinie Tophet.
ALTARE tákże rzeczone było ab alta ARA, álbo alta re, że wyżey od źiemi miáło ſwoię elewácyę, ku czći prawdźiwego BOGA, lub fałſzywych Deaſtrow, iáko etymon tego ſłowá wykłáda Majolus Autor.
FANUM' u Pogan zwało ſię, to ſamo mieyſce, gdźie iáki Deaſter odbierał Modlitwy, Kádzenia, Adorácyę, od Bałwochwalcow, niby to był po Chrześćiáńſku mowiąc, nie komparuiąc, Kośćioł; Fanum zaś názwane à Fauno Deaſtro, álbo à fando, że odrynáryinie od tych Bożkow effatow, oracula, álbo odpowiedźi czekało Pogáńſtwo.
LUCI byli to Laſy, Gáie, Bogow wenerácyi poświęcone, ſamym ſpoyzrzeniem uſzanowánie inſpiruiące Superſticioſis; gdźie naymnieyſzą wyćiąć rozgę, álbo ułamáć, nie máłe było Sacrilegium, y niby rzeczy Swiętey zgwałcenie, z tąd Lucanus mowi Pòéta:

Lucus erat longo nullo, violatus ab ævo.

Zwałá ieſzcze Hebrayſka Superſtycya generalnym terminem ſwoie Bałwány Theraphim, co znáczy Lares, lub Penates, to ieſt Domowych Bożkow, ku wenerácyi w domowycch progách wyſtáwionych, bierze ſię y zá Apiſa álbo Cielca. Elias Theſtites y Alphonſus Toſtatus Abuleńſki Biſkup Stupor Mundi od mądrośći názwany, twierdzą że Teraphim byłá Głowá Dźiećięćia máłego, ućięta Balſamu y Soli còóperatione konſerwowána, ná ktorego ięzyku złotá blaſzká, Dyabłá imieniem náznáczoná, kłádźiona byłá, ná kweſtye, dáiąca reſponſa.

Idę do wyliczánia y Opiſánia tych Deaſtrow odrinè
ALFABETU.

APIS pierwſze Idolum Hebrayſkie od Egypcyanow mutuatum, alias, Cielec złoty, ze złotego Hebrayſkich Dam uformowáne noſzenia, mu-