Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 015.jpeg

A.

 A. Tą literą w krytyce biblijnej oznacza się Codex Alexandrinus. Jest to pargaminowy rękopism, formatu arkuszowego, mający po dwie kolumny na stronicy, pisany uncjałami prostopadłemi, takiemi, jakiemi zwykle pisane były księgi kościelne (ad usum Chori) jeszcze w X-m wieku. Pismo greckie, bez przydechów i akcentów, które dopiero od VII w. regularnie było używane (Montfaucon, Palaeogr. Graeca. l. 3, c. 5). Nie ma podziału na wiersze, a nawet wyrazy nie są jedne od drugich oddzielane. Ortografija (ει zam. ι; ϊ, ϋ, zam. ει, ευ; χ zam. γ i na odwrót; αι zam. ε i na odwrót) dowodzi, że rękopism w Egipcie był pisany.Codex ten ma St. i N. Testament grecki, według 70 tłumaczy. Brakuje: Psal. 49, 20. — 79, 12. Mat. 1, 1. — 25, 5. Joan. 6, 50. — 8, 52. II Corint. 4, 13. — 12, 7. Na końcu są księgi, które już przed syn. laodiceńskim (ok. r. 367) do kanonu ksiąg śś. nie należały (Conc. Laodic. c. 60), a tu są do kanonu zaliczone: 2 listy św. Klemensa Rzymskiego, 18 Psalmów Salomona. Przed Psalmami także jest list św. Atanazego do Marcelina (podrobiony po r. 373). Porządek ksiąg jest następujący: Genesis i następne księgi, jak w Wulgacie aż do II Paralip.; potem Osee, Amos, Micheas, Joel, Abd., Jon., Nahum, Habak., Sophon., Agg., Zach., Mal., Is., Jer., Ez., Dan., Est., Judith., I et II Esd., I – IV Mach., Ps., Job, Prov., Eccles., Cant., Sap., Ecclus. W N. Testam. po Ewangeljach i Dz. Apost. idą listy powszechnemi zwane, a po nich 14 listów św. Pawła i Apokalypsa. Tylko ewangelje są podzielone na rozdziały, według Ammonjusza (r. 222 — 250) i Euzebjusza (ok. r. 325). Listy św. Pawła, które na lekcje podzielił Euthalius przed r. 450, tu nie mają żadnych podziałów. — Codex Al. dziś znajduje się w londyńskiém British Museum. Cyryll Lukarys, patrjar. Konstpol. (1621 — 1638), darował go Karolowi I, król. angiel., ok. r. 1628; odtąd był własnością bibljoteki królów ang. aż do r. 1753, kiedy Jerzy II ofiarował go do Muzeum W. Bryt. O starożytności tego kodeksu różne są zdania. Jedna notatka łacińska na nim opowiada, że był darowany Patrjarsze Konstpol. r. 814 ery Męczenników (t. j. Djoklecjana), czyli r. 1098. Druga, ręką Lukarysa napisana, świadczy że tradycja się przechowywała w Konstantynopolu, jakoby kodeks ten był przepisany przez Teklę, egipcjankę, zaraz po soborze Nicejskim (325 r.). Posłowi zaś angielskiemu (Roë), przez którego ręce kodeks do Londynu był posłany, tenże patrjarcha opowiadał, że o wspomnianej Tekli ok. r. 383, pisał św. Grzegorz Nazianz. († 399 r.) epist. 200 — 202 (cf. Gregorii Presb. Vita Gregorii Naz.). — Według tych wskazówek sądząc, należałoby Codex Alex. odnieść do półowy IV w. Tak też dowodzą Grabe i Woide. Z drugiéj zaś strony Oudin (Trias Dissertation. Lugd. Bat. 1717) wnioskuje, że Codex Al. nie mógł być pisany