scowości: 1. Abel-beth-Maacha, Vulg. Abeldomus Maacha, III Reg. 15, 20. miasto w król. Izrael., blizko Dan. (cf. IV. Reg. 15, 29); zdaje się, że przez skrócenie zwaném jest tylko Abel (Vulg. Abela) w II Reg. 18, 14. 20. Znajduje się ono i na pomnikach assyryjskich (ob. Schrader, opere cit. str. 145). W II Par. 16, 4. nazywa się Abel-maim. — 2. Abel-k'ramim (łąka winnic), Judic. 11, 33, wioska za Jordanem, niedaleko od Filadelfii (dawniéj Rabba Ammonitów). — 3. Abel-mehola (łąka tańca, Vulg. Abelmehula), Jud. 7, 23; III. Reg. 4, 12, niedaleko od Bethsan (Scythopolis), w pokol. Issachar; miejsce urodzenia Eljasza proroka (III Reg. 19, 16). — 4. Abel-Mitsraim (łąka, albo, według Vulg., płacz egipcjan), Gen. 50, l1., miejsce nad Jordanem, blizko Jericha. Według św. Hieronima (Onomasticon) ma to być to samo, co Area Atad i Bethhagla (Jos. 15, 6. 18, 19. 21, Gen. 50, 10.). — 5. Abel-ssittim (Vulg. Abel-satim, łąka akacji). Num. 33, 49., za Jordanem, naprzeciw Jericha; zwane także Sittim (Vulg. Settim), Num. 25, 1. Jos. 2, 1. Mich. 6, 5., albo Ἀβίλη Józefa Flaw. Antiquit. Jud. l. 5. c. 1. n. 1, leżące o 60 stadjów rzym. na wschód Jordanu. X. W. K.
Abelard Piotr. Niektórzy autorowie uważają Abelarda za przedstawiciela scholastyki, a przeciwnika teologji mistycznej i pozytywnej. Jest to błąd niezgodny zupełnie z historją: nietylko bowiem sami teologowie mistyczni, lecz i scholastycy występowali przeciwko niemu. Spory z Abelardem właściwie uważać należy za walkę teologji prawowiernej, a zatém i scholastycznej, przeciwko djalektycznej metodzie jego, słusznie podejrzywanej o herezję. A. urodził się w Bretanji, niedaleko Nantes, w miasteczku Palais (zkąd u niektórych pisarzów nazywany peripateticus palatinus). Po swoim ojcu, Berengarjuszu, uczonym rycerzu, odziedziczył zamiłowanie do nauk, którym chciał się w zupełności poświęcić i dla tego zrzekł się dobrowolnie praw starszeństwa na rzecz sióstr swoich. Pomiędzy nauczycielami jego wymieniają Roscelina, ojca nominalizmu, co prawdopodobnie jest błędem: sam bowiem Abelard, wyliczając swych nauczycieli, żadnéj wzmianki o Roscelinie nie czyni (ob. Cramera Contin. de l’histoire de Bossuet, p. V t. p. 410). Od młodości okazywał wielkie zamiłowanie do djalektyki, i mając zaledwie lat szesnaśnie, na wzór średniowiecznych rycerzy, odbywał po kraju pewien rodzaj wyprawy, aby za honor djalektyki toczyć boje i wyzywać ludzi uczonych do walki naukowej. Już wtedy objawiał się w nim ten charakter, pełen zarozumiałości i dumy, na który sam uskarżał się później, poczytując go, wraz ze zmysłowością, za dwa główne źródła swych nieszczęść. Gdy Bretanja nie mogła dostarczyć mu już pola do dalszego kształcenia się, Abelard udał się do Paryża i zapisał w poczet słuchaczów Wilhelma z Champeaux. Wnet pomiędzy nauczycielem a uczniem rozpoczęło się gwałtowne współzawodnictwo i spory djalektyczne, w których uczeń odniósł zwycięztwo. Wówczas A., w 22 roku życia, udał się najprzód do Melun, późniéj pod Paryż do Corbeil, gdzie założył katedrę filozofji, wkrótce tak sławną, iż tłumnie dla niéj opuszczano szkołę Wilhelma. Nadzwyczajne jednak prace Abelarda, przyprawiły go o chorobę i zmusiły nietylko przerwać wykłady, lecz szukać zdrowia w ojczystych stronach, zkąd dopiero po upływie dłuższego czasu, w 27 roku życia, wrócił do Paryża. Champeaux, podówczas już kanonik św. Wiktora, uczył jeszcze djalektyki i retoryki. Abelard pogodził się z nim i raz jeszcze zapisał się na jego ucznia. Zgoda je-
