Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 074.jpeg

Ta strona została uwierzytelniona.
62
Agabus. — Agapet.

83 po nar. Chr. Ojcowie kościoła greckiego utrzymują, że był on jednym z 72 uczniów Zbawiciela i że poniósł śmierć męczeńską w Antjochji.

Agapet I, Papież, rzymianin, wstąpił na Stolicę Apostolską po Janie II, r. 535. Włochy były jeszcze w rękach Ostrogotów, lecz panowanie ich pod słabym Teodatem chyliło się do upadku, co wiedząc Justynjan, cesarz wschodni, zamierzał przyłączyć Włochy do swego państwa. Teodat, czując swoją słabość, chciał ocalić koronę, choćby pod najniekorzystniejszemi warunkami. Więc przez senat rzymski skłonił Papieża do przedsięwzięcia podróży do Konstantynopola, celem wyjednania od Justynjana przedłużenia pokoju. Agapet, w towarzystwie pięciu biskupów i wielu księży, udał się tam, zastawiwszy naczynia święte na koszta podróży; i choć Justynjan przyjął go świetnie, wszakże na początku stanowczo oznajmił, że w żadne układy polityczne wchodzić nie będzie. Zajął się tedy Papież sprawami Kościoła na Wschodzie. Eutychjanin Antym został, wbrew prawu kościelnemu, przeniesiony ze stolicy biskupiej Trebizondy do Konstantynopola; Justynjan, a osobliwie żona jego, znaglali Papieża do przyjęcia Antyma do jedności kościelnej. Zgadzał się Agapet, ale pod warunkiem, że Antym wyrzecze się swoich błędów i powróci do Trebizondy. I ani obietnice Teodory, ani groźby Justynjana nie zdołały zachwiać Papieża. „Sądziłem, rzekł otwarcie, że znajduję się przed chrześcjańskim monarchą, lecz widzę, że jestem w obec Djoklecjana”. Cesarz nietylko nie obraził się, lecz zgodził się na propozycje Papieża. Antym ustąpić musiał, a wybranego przez sobor patrjarchę Mennasa, pobożnego opata, sam Agapet poświęcił. Umarł Agapet w Konstantynopolu 536 r., po jedenastu miesiącach panowania. Ciało jego przeniesiono ztąd do Rzymu 20 Wrześ. i w tym dniu obchodzoną jest jego pamiątka. Pozostały po nim listy do Justynjana, dwa do Cezarjusza, bis. arelateńskiego i dwa do Reparata, bis. kartagińskiego. — Agapet II, również rzymianin, obrany Papieżem po Marcinie II, r. 946. Wiek X był jednym z najsmutniejszych w historji. Stan polityczny i religijny Włoch był głęboko wstrząśnięty i Stolica św. znajdowała się w najsmutniejszém poniżeniu, pod haniebném panowaniem kobiet, władczyń Rzymu, a głównie pod panowaniem Marozji. Podwójnie tedy jest rzeczą pocieszającą, gdy w czasach tak nieszczęśliwych występują ludzie, oddający energiczne świadectwo prawdzie, starający się skierować i prowadzić współczesnych po drodze cnoty. Agapet II był jednym z tych mężów. — Gdy Berengarjusz, markiz Iwrei, oddawna walczył przeciw królom Włoch, Hugonowi i synowi jego Lotarjuszowi, Papież chciał ich pogodzić, ale usiłowania jego nie odniosły żadnego skutku. Berengarjusz otruł Lotarjusza, a żonę jego Adelajdę (ob.) wtrącił do niewoli, iż nie chciała poślubić jego syna Adalberta. Wezwał przeto papież Ottona W., cesarza, przeciw Berengarjuszowi. Pracował też wiele nad załatwieniem ważnego sporu kościelnego we Francji, ukończonego zatwierdzeniem wyroku soboru w Ingelheim, na którym znajdowali się: Otton W. i Ludwik, król francuski. Sobór ten przyznał arcybiskupstwo reimskie Artoldowi, a rzucił klątwę na Hugona, który pięcioletniém będąc dzieckiem, z woli ojca swego Herberta, hrabiego Vermandois, r. 925 wyniesiony był na rzeczone arcybiskupstwo, i o posiadanie onego zaciętą prowadził walkę. — Dwaj arcybiskupi: Lorch i Salzburga, wiedli spór juryzdykcyjny, ponieważ granice ich nie były oznaczone ściśle. Że zaś Lorch było arcybiskupstwem jeszcze przed wkroczeniem Hunnów, przeto Agapet przyznał mu Pannonję wschodnią, z krajami Awarów, Morawów