Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 093.jpeg

Ta strona została uwierzytelniona.
83
Achawa. — Ailly.

celem ubłagania łaski Bożej na długą podróż, a zarazem wydał pewne rozporządzenia, tyczące się kapłaństwa i sprzętów świętych (Esdr. 8, 21—31). Rzeka ta jest prawdopodobnie Diava albo Adiava, w Assyrji. W pobliżu obozowiska Izraelitów znajdowało się miasto Ahawa (E. 8, 15).

Ahjasz, prorok, rodem z Silo, żył za Salomona. Spotkawszy Jeroboama, opuszczającego dwór królewski, zatrzymał go, rozdarł płaszcz na 12 części, z tych dał mu 10, prorokując, że tak się rozpadnie królestwo Dawidowe i że on posiądzie dziesięć pokoleń (III Kr. 11, 31). Na starość zaniewidział i mieszkał w rodzinném mieście, gdy przyszła do niego żona Jeroboama, radzić się o chorego syna; lubo była przebrana, poznał ją natychmiast i zapowiedział śmierć syna nieuchronną (III Kr. 14, 6).

Aialon, miasto kapłańskie, w dolinie tegoż imienia, niedaleko od Gabaon, w której Jozue odniósł zwycięztwo nad Amorrejczykami, przy cudowném przedłużeniu dnia (Jos. 10, 12; cf. Isai. 28, 21). Prawdopodobnie jest to ta sama dolina, która dziś rozciąga się na północ wioski Jala, będącej szczątkiem dawnego Aialonu. Miasto leżało w pokoleniu Dan. Ufortyfikował je Roboam (II Par. 11, 10). Za Achaza dostało się w moc Filistynów (ib. 28, 18). X. W. K.

Aichspalt, albo Asspelt, Piotr, jeden z najsłynniejszych arcybiskupów mogunckich. Ur. się w Asspelt, w okolicy Trewiru, w połowie XIII w., z rodziców zupełnie biednych i własną pracą zarabiał sobie na utrzymanie i na środki kształcenia się: poświęcił się medycynie, a zostawszy doktorem, był nadwornym lekarzom hrabiego luxemburgskiego, a później cesarza Rudolfa habsburgskiego. Zdolny polityk i świadomy rzeczy kościelnych, był wysłany jako poseł do Papieża. Tam udało mu się uleczyć chorego Papieża, za co w nagrodę otrzymał prelaturę w katedrze trewirskiej; lecz kapituła nie chciała go przyjąć, jako nieszlachcica: dostał więc prelaturę w Pradze i inne jeszcze urzędy. R. 1296 został biskupem bazylejskim, a r. 1305 arcyb. mogunckim. Aichspalt miał wielki wpływ na sprawy państwa: za jego to pośrednictwem Henryk VII luxemburgski doszedł do korony cesarskiej r. 1308; przez niego także syn Henryka, Jan, został królem czeskim; wziął stronę Ludwika bawarskiego, po śmierci Henryka. Dla duchowieństwa był surowym po ojcowsku i, jako biskup, był wzorem cnót wszystkich; um. w Moguncji 5 Czerw. r. 1320. X. M. G.

Ailly Piotr d’, Petrus de (v. ab) Alliaco, jeden z najznakomitszych duchownych z końca XIV i początku XV w., ur. 1350 r. w Compiègne (we Francji), † 1425, według innych 1419. Mając 25 lat, już wykładał Librum Sententiarum (ob. Lombard) w kollegjum nawarskiém w Paryżu, a w 4 lata potém otrzymał w Sorbonie stopień doktora, później (1384 r.) zwierzchnictwo nad kollegjum nawarskiém, gdzie sławni: Jan Gerson i Klemangis, byli jego uczniami. Ok. r. 1387 wysłała go Sorbona do Klemensa VII, antypap. rezydującego w Awenjonie, aby bronił jej wyroku przeciw Montezonjuszowi (ob.). R. 1389 wyniesiony został na godność kanclerza tejże akademji, wielkiego jałmużnika i spowiednika Karola VI, kr. franc., skarbnika św. kaplicy (r. 1394), biskupa w Puy (1395), następnie (1396) w Cambrai i kardynała (1411). Za jego namową, Benedykt XIII święto Trójcy św. rozciągnął do całego Kościoła. Podczas wielkiej schizmy zachodniej, stawał po stronie antypapieży i swoim wpływem wyjednał uznanie Benedykta XIII za papieża we Francji, co właśnie udaremniało