stronnictwa, Alego i Moawji, ale i religijnie, gdy z pierwszych utworzyli się szyici, a z drugich sunnici (ob.). W końcu Ali z rąk mordercy życie stracił (660), w wieku lat 63, licząc panowania lat 4 i miesięcy 9. (Wetzer). B.
Aljenacja. Wszelka zamiana, a mianowicie przez sprzedaż, własności kościelnej, zowie się aljenacją i jest prawem kanoniczném wzbroniona. Dawniej sprawy aljenacji przeprowadzały się na synodach, które się często odbywały i potrzebowały zezwolenia biskupa (Can. Abbatibus 41, caus. 12, q. 2). Biskup własności swego kościoła aljenować nie mógł, bez zezwolenia kapituły (Can. Sine exceptione ibid. Cap. Tua nuper 8 De his quae fiunt sin. cons. Capit.). Od wieku XIII już nie wystarczało zezwolenie zwierzchności miejscowej na aljenację, ale potrzeba było papieskiego (Cap. 2 De reb. Eccl. n. alien. Extrav. com. Ambitiosae eod. tit.). Prawo to dotychczas trwa w swej mocy. Według niego, wszelka aljenacja, przechodząca wartość czterdziestu dukatów w złocie, jest nieważną bez zezwolenia Papieża. Zezwolenie zaś to udzielaném bywa pod zastrzeżeniami, których pominięcie akt aljenacji czyni nieważnym. Główném z tych zastrzeżeń, jest widoczna korzyść kościoła: dum modo alienatio cedat in evidentem Ecclesiae utilitatem. Ztąd nieważną jest aljenacja, w której korzyść kościoła jest tylko przypuszczalną, spodziewaną, ryzykowną. Drugie zastrzeżenie wymaga, aby interesowani i ci, do których z prawa należy, zostali zawezwani, i aby z nimi szczegółowo sprawa aljenacji roztrząsaną była. Jest to uzupełnienie pierwszego warunku, albowiem roztrząsanie to wspólne i szczegółowe ma na celu wykrycie, do jakiego stopnia korzystną będzie dla kościoła aljenacja. Jeżeli aljenacja dotyczy dóbr kapituły lub klasztoru, egzekutor, otrzymujący apostolskie pozwolenie na dokonanie jej, oprócz biskupa, powinien kapitułę lub klasztor zawezwać i z nimi szczegółowo sprawę rozbierać i rozpoznawać. Jeżeli idzie o beneficjum, powinien być i beneficjant wezwany, a jeżeli beneficjum jest przy kościele parafjalnym, oprócz beneficjata i proboszcz. Jeżeli idzie o dobra stołu biskupiego, chociażby sam biskup o pozwolenie na aljenację Stolicy Apostolskiej prosił, egzekutor do rozpoznania sprawy wezwać go i łącznie z nim działać powinien. Niedopełnienie tych i innych, w reskrypcie apostolskim zastrzeżonych warunków, aljenację czyni nieważną. X. A. S.
(Z prawa prowinc.). Z ustaw prowinc. przekonywamy się, że prawo o aljenacji u nas nie bywało ściśle wykonywaném. Ztąd w prawodawstwie naszém częste spotykamy upomnienia, aby się stosować do przepisów Kościoła powszechnego, do czego jednak nigdy nie przyszło, bo same synody czyniły niektóre wyjątki, na dawnym zwyczaju oparte. Już Filip, legat pap. na synodzie w Budzie r. 1274, wydał dla Polski i Węgier zakaz oddawania w zastaw rzeczy kościelnych, pozwalając tego jedynie, w razie potrzeby, za zezwoleniem biskupa i parafjan. Również zabronił prałatom i rządcom kościołów dawać w zastaw rzeczy kościelne, w własnej lub cudzej sprawie, wyjąwszy, gdyby to było z wyraźnym pożytkiem kościoła i za zezwoleniem biskupa, oraz kapituły kościoła świeckiego lub zakonnego. Zakazuje za życia lub testamentem czynić darowizny z własności kościelnej, ruchomej lub nieruchomej, ze sprzętów, z ksiąg, praw i przywilejów, pod nieważnością aktu. Gdyby coś podobnego miało miejsce, następcy, używszy powagi biskupa, powinni rzecz straconą kościołowi odzyskać. Biskupi dopilnują tego, archidjakoni zaś czuwać będa nad własno-
