Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 165.jpeg

155

Alimenta.

być w tym przypadku wolni od płacenia pensji alimentarnej (art. 242—245 Kod. Cyw. pol. z r. 1825, czyli t. X. Dzien. Pr.) Sprawy o alim. decydują się w trybunałach. Alim. przyznane przez sąd, podobnie jak emerytalne pensje wojskowe, nie ulegają zapowiedzeniu, czyli zaaresztowaniu (art. 581 ust. 2 Kod. Post. Sąd.). — Mają prawo do alim. te osoby: l) Żony i dzieci takich osób, których majątek, z powodu wydalenia się za granice kraju, uległ skarbowemu sekwestrowi. Wysokość tych alim. nie może przenosić połowy dochodów całego pozostałego majątku, jeżeli w państwie znajdują się żona i dzieci zbiegłego, a czwartej tylko części, jeżeli znajduje się sama tylko żona, lub same dzieci. Jednakże ten przepis odnosi się do majątku, z którego czysty dochód wynosi rs. 750; jeżeli jest niższy, w takim razie, na prośbę familji, może być przeznaczone na jej utrzymanie więcej nad połowę, lub ¹/₄ część, a nawet i cały dochód; na co wydaje upoważnienie namiestnik król. Pol. (Dz. Praw t. XXVIII art. 25 i 26). — 2) Żona za zezwoleniem męża, a gdyby nie zezwolił, to za upoważnieniem sądu, może uczynić udział z nieruchomości swojej dzieciom, któreby miała z poprzedniego małżeństwa; lecz jeżeli mężowi służy użytkowanie, a żona tylko od sądu ma upoważnienie, w takim razie mąż zostaje przy użytkowaniu, bez uszczerbku jednak alimentów, któreby się dziecku udział biorącemu należały (art. 219 K. C. pol.). — 3) Jakkolwiek ojciec i matka nie są obowiązani za życia swego odstępować dzieciom majątku swego, ciąży przecież na nich obowiązek utrzymywania, żywienia i wychowywania dzieci swoich (art. 238 K. C. pol. i art. 203 K. fr.). — 4) Dzieci obowiązane są dawać alimenta rodzicom swoim i innym wstępnym, w potrzebie zostającym (art. 237 K. C. pol.; 205 K. fr.; 1087 Kod. Kar. z r. 1847, i Dz. Pr. t. XL. art. 41). — 5) Zięciowie i synowe obowiązani są dawać alim. rodzicom żon swoich i mężów, gdy ci w potrzebie zostają. Jednakże ten obowiązek ustaje, gdy matka męża lub żony weszła w nowe związki małżeń., gdy ten z małżonków, przez którego powinowactwo nastąpiło i dzieci z ich małżeństwa zrodzone nie żyją. — Obowiązki powyżej wskazane, co do alimentowania, są wzajemne. Obowiązek dawania alim. krewnym jest bliższy, aniżeli powinowatym; między krewnymi obowiązek ten większy bliższych co do stopnia; a między równie bliskimi, większy wstępnych, aniżeli zstępnych. Krewni i powinowaci dalsi, wtedy tylko do dawania alim. są obowiązani, gdy bliżej obowiązani w niemożności zostają (art. 239—241 K. C. pol.; art. 206, 207 K. C. fr.). — 6) Obowiązek przysposobionego i rodziców jego, względem dostarczania sobie nawzajem alimentów, nie ustaje z powodu przysposobienia. Taki sam obowiązek wynika z przysposobienia, między przysposabiającym i przysposobionym, wzglądem siebie nawzajem (art. 314 Kod. Cyw. pol.; art. 349 K. C. fr.). — 7) Jeżeli, w razie uznania małżeństwa za nieważne, małżonek dobrej wiary nie ma sposobu utrzymania się, może sąd wyznaczyć mu alim. od drugiego małżonka, czy ten był w dobrej lub złej wierze, mając jednak wzgląd na istotną potrzebę pierwszego, oraz na możność drugiego i z warunkiem, że obowiązek ten może ustać w zupełności lub być zmniejszonym, jeżeli dający alim. przyjdzie do takiego stanu, że ich nie będzie mógł dawać, lub że biorący alim., potrzebować ich już nie będzie (art. 265 i 243 K. C. pol.; art. 301 K. C. fr.). — 8) W trakcie zaś processu duchownego, o unieważnienie i rozwiązanie małżeństwa, lub też o seperację pamiędzy małżonkami, sąd cywilny, na żąda-