ryk IV wygnał go z djecezji, a niezadowoleni z biskupa księża, o haniebne oskarżali go rzeczy. Po tułactwie w Saksonji, a potém w Rzymie, r. 1081, przy dodanej sobie pomocy orężnej przez Liupolta austrjackiego, odzyskał swoją stolicę, tém łatwiej, że Henryk za Alpy się udał. Zdaje się, że nie był już niepokojony na swojém biskupstwie do śmierci, która nastąpiła 8 Sierpnia 1090 r. Najlepiej o Altamanie napisał ks. Jodok Stülz, w Denkschriften d. k. Akad. Hist. philos. Klasse. 1853 t. IV. cz. 1. (Holzwarth).
Alto (święty), założyciel klasztoru Altomünster, w Bawarji, podług świadectwa jego biografa z IX w. (Mabillon, Acta SS. saecul. III p. II p. 217), był emigrantem szkockim, a prawdopodobniej pochodził z Irlandyi. Otrzymawszy od króla Pepina las, aż dotąd Alto zwany, przy pomocy dobrowolnych ofiar wiernych pogranicza Bawarji i Szwabji, zbudowanych pobożném jego życiem, wystawił kościół i klasztor Altomünster; św. Bonifacy poświęcił kościół i na prośby św. Altona dozwolił kobietom wchodzić do niego. Alto wykarczował wielką część lasu i zamienił na łąki i urodzajne pola. Nie można dokładnie oznaczyć czasu założenia klasztoru, ani śmierci jego fundatora. W X w. klasztor ten, po wyrestaurowaniu, przeszedł w posiadanie benedyktynek z Altdorfu, które go powierzyły zakonnikom altomünsterskim. R. 1487 książę Jerzy Bogacz oddal go 25 zakonnikom i 60 zakonnicom św. Brygidy. Obecnie znajduje się tam około 30 zakonnic tej reguły. Cf. Geschickte des Brigittenkl. Altomünster von Maurus Gaudershofer, München 1830 r.; Bolland. AA. Sanctorum. 9 Febr.; Hundii, Metrop. edit. Ratisb. II. 54; Monum. Boic. X., Oberbayer. Archiv. t. I zeszyt 2; Mabillon, Annal. I. 21. n. 77; Rudhards, Bayr. Geschichte, 281 i 282; Seiters, Geschichte d. h. Bonifaz s. 527.
Altstedt Jan Henryk, teolog kalwiński z Nassau w XVII w., żył w Siedmiogrodzie, um. 1638. Jego dzieło Theologia naturalis, Frankf. 1615, uznane było za ateuszowskie. Noty na tém dziele, pisane przez Łyszczyńskiego Kazimierza (ob. t. a.), podsędka brzesko-litewskiego, były przyczyną procesu, a następnie śmierci tego ostatniego, skazanego za ateuszostwo (1689). A. pisał wiele, ale dzieła jego niewielkiej są wartości.
Alvarez Diego (Dydak), dominikanin, słuchał teologji w Rzymie, a później przez 30 lat był arcybiskupem w Trani (w Neapolitańskiém). Był on jednym z pierwszych i najznakomitszych przeciwników molinizmu (ob. Congregatio de Auxiliis. i Molina.) i jednym z najgruntowniejszych obrońców predeterminacyi łaski (praemotio physica v. praedeterminatio gratiae), zaprzeczanej przez jezuitów. Dominikan Bannez, gdy zamierzał wyjednać u Stolicy Apostolskiej potępienie pisma Moliny, o zgodności wolnej woli człowieka i łaski, posługiwał się głównie argumentami Alvareza. Był on prócz tego jednym z najbieglejszych mówców zakonu kaznodziejskiego w swoim czasie. W rozprawach, odbywanych w kwestji łaski, a znanych w historji pod nazwą kongregacji o pomocach łaski (Congregatio de auriliis), Alvarez odnosił kilkakrotnie świetne zwycięztwa naukowe nad swymi przeciwnikami. Tak przynajmniej opowiada o nim karmelita Aleksander od św. Jana od krzyża. Świadectwo to jednak zestawić należy z tém, co pisze o jego trjumfach Maksym Mangold (Reflex in Alex. continuationem Hist. Eccl. cl. Fleury. t. 1 p. 234, 241). Alvarez umarł na godności arcybiskupiej w Trani, r. 1635. Pozostało po nim wiele pism mających za treść kwestje współczesnych kontrowersji teologicznych. Współtowarzyszém, a razem następcą jego w konferencjach odby-
