Amyraut Mojżesz, albo Amyrald, najsławniejszy teolog kalwiński we Francji, urodził się r. 1596 w Bourgueil, r. 1633 został professorem teologji w kalwińskiej szkole w Saumur. Przez dwa lata z rzędu bywał na synodach hugonotów w Charenton, na których się odznaczał przed innymi i posłał Ludwikowi XIII skargę swoich współwyznawców. Zręcznością i gorliwością, w zachęcaniu burzliwych współwyznawców swoich do wierności koronie, zjednał sobie szacunek u kardynała Richelieu; ale przez to, równie jak i złagodzeniem żarliwszych kalwinów nauki o Łasce, ściągnął na siebie potwarze i prześladowanie. Wszakże nie zdołano go usunąć z urzędu na synodach w Alençon i Charenton. Owszem, opinje Amyrauta znalazły uznanie u wielu teologów kalwińskich. Umarł r. 1564, dnia 4 Stycznia, szanowany od uczonych i polityków. Cf. Bayle, Dictionaire. X. M. G.
Anabolagion, albo Ambolagium, grecki, rzadko spotykany wyraz, oznacza część ubioru kapłańskiego, nazwaną później humerałem. Nazwa pochodzi od sposobu kładzenia na siebie tej części ubioru, przez narzucanie.
Anachoreci. Pierwsi chrzcścjanie przedstawiają się nam w bardzo piękném świetle, gdy ich życie moralne i religijne porównywamy nietylko z życiem świata starego, pogrążonego w ciemnościach poganizmu, ale i z życiem chrześcjan wieków następnych, których żarliwość była już tak różna od żarliwości czasów apostolskich. A choć ta świetność pierwotna życia chrześcjańskiego nie była, pod względem moralnym, bez cienia, za to z drugiej strony, wiele dusz pałających żarem miłości Bożej, podążało do ewangelicznej doskonałości życia. Ci chrześcjanie zostali nazwani ascetami (ἀσϰϰηαί, continentes, σπουδαῖοι, ἐϰλεκτοί, filozofami (wybranymi). Chociaż całkiem przeciwni dualizmowi i bynajmniej nie uważali, na sposób gnostyków manichejskich, materji za złe samo w sobie, jednakże doszli owi asceci do przekonania, że łatwiej im było prowadzić życie całkiem wewnętrzne, i utrzymać się w ciągłém zjednoczeniu się z Bogiem, gdy zupełnie oderwą się od rzeczy ziemskich i jak najmniej, o ile można, mieszać się będą do spraw tego świata. W następstwie takowego przeświadczenia, uciekali od zgiełku życia światowego, sprzedawali swe majętności, i cenę za nie otrzymaną, poświęcali na uczynki pobożne, jako to: na wykupowanie niewolników, zakładanie domów przytułku dla ubogich etc. Zarazem, pracą własnych rąk zarabiali na swe utrzymanie, a co im, po zaspokojeniu szczupłych ich potrzeb życia, pozostawało, obracali na różnego rodzaju uczynki miłosierne; powstrzymywali się od małżeństwa, przestrzegali ciągłej trzeźwości i umiarkowania, oddawali się częstym i surowym postom, nie używali mięsa i wina. Dość długo prowadzili to życie umartwione, nie oddalając się całkowicie od ludzi, przebywając w miastach, najczęściej w samym obrębie swych rodzin. Pierwotni ci asceci byli ojcami anachoretów, eremitów czyli pustelników, t. j. tych, którzy będąc przekonanymi, że nie mogą służyć Bogu i zabezpieczyć swojego zbawienia, żyjąc wśród świata, czuli się powołanymi do życia samotnego na pustyni, opuszczali swe rodziny i społeczność i udawali się na pustynie, uchodzili w doliny nieznane w niedostępne góry. Różne okoliczności szybko zwiększyły liczbę tych dobrowolnych anachoretów, i jeżeli mylném jest mniemanie, że prześladowania Decjusza i Djoklecjana były pierwotną przyczyną życia pustelniczego (albowiem również przed prześladowaniami, jako też i po nich byli anachoreci), to znowu pewna, że prześladowania zdeterminowały wielką liczbę powołań
