wraz z innemi mowami w Louvain w r. 1567 i w Brescii r. 1562. Napisał także w języku portugalskim kazania: de Advento et Quaresma, Olyssip. r. 1603, das Festas de Virgen Nossa Senhora et dos Santos r. 1604, De conciliorum auctoritate. Styl jego piękny, wykwitny nawet. Był on zwolennikiem szczególnej opinji o mędrcach starożytnych, utrzymując, że doszli do wiary i do zbawienia drogą swoich prac naukowych. Miał kilku braci, równie jak sam słynnych na polu literatury kościelnej. Jeden z nich, Tomasz, był augustjaninem, towarzyszył królowi portugalskie Sebastjanowi w jego niepomyślnej wyprawie do Afryki, gdzie też wzięty został do niewoli i nie chciał dać się wykupić, ale wolał nieść pomoc i pociechę współjeńcom. Tamże napisał piękne rozmyślania o męce Chrystusa Pana, pod pseudonymem Tomasza od Jezusa, które tłumaczono na różne języki. Umarł w niewoli r. 1575. Ob. Biograph. unwersel. (Kerker). X. M-i.
Andraszek Edmund, pijar, gorliwy zakonnik, uczony filolog, ur. się 22 Paźd. 1784 r. w Fredenthal, w Morawji, r. 1799 przysłany, jako nowicjusz, do Opola, a następnie do Łukowa, był nauczycielem w Łukowie, Radomiu, Opolu i w kowikcie warszawskim. Uporządkował wiele bibljotek zakonnych w Warszawie, um. 24 Czerwca 1837 r. Oprócz prac kilku filologicznych, pozostawił w rękopiśmie kazania i rozprawy moralne, po większej części tłum. z niemieckiego, a wydane później przez ks. Radeckiego. Ks. Presiowski wydał r. 1839 jego grammatykę łacińską, przetłumaczywszy ją na język polski. Ob. Pamiętn. Relig. Moral. t. 1 p. 183.
Andreae Jakób, znany w Niemczech pod imieniem drugiego Lutra, ur. 25 Marca 1528 r. w Waiblingen, miasteczku wirtembergskiém. Ojciec jego był kowalem z Micolau, djecezji Eichstadt, osiadł w Waiblingen i dla tego synowi jego dawano przydomek doktora Schmiedleinu (doktora Kowalika). Losem jego zajmował się pierwotnie Erchard Schnepff, jeden z reformatorów wirtembergskich, pastor ze Sztuttgardu; wyrobił mu zasiłek rządowy, co stawiło go w możności uczęszczania do szkoły sztuttgardzkiej. R. 1541, mając zaledwie 12 lat wieku, przybył do Tybingi, gdzie uczył się języków, filozofji i teologji, a w 18 r. został djakonem przy kollegjum sztuttgardzkiém. Tegoż roku ożenił się. Gdy wojska cesarskie zajęły Sztuttgardt, a wszyscy pastorowie i reformatorowie uciekli na wieść o zwycięztwach Karola V, jeden Andreae pozostał na miejscu. Gdy zaś r. 1548, ulegając pogróżkom cesarza, Wittemberg przyjął jego „Interim,” Andreae postradał swój urząd i czas jakiś przemieszkiwał w Tybindze, utrzymywany, wraz z rodziną, kosztem księcia Ulrycha. Mianowany tam najprzód katechetą, następnie djakonem, odznaczył się ciągłemi napadami na Interim. Po śmierci Ulrycha, syn jego Krzysztof okazywał mu szczególniejsze względy. Niebawem też mianowany superintendentem w Göppingen, po kilku latach wezwany został napowrót do Tybingi, aby dał zdanie w sporach z Ozjandrem. Wówczas to otrzymał stopień doktora teologji, z wielkiém zadowoleniem Krzysztofa, który go też bezwłocznie mianował jeneralnym superintendentem. Z Göppingen, zaprowadzał on w różnych stronach tak zwaną reformę i godził waśniących się ciągle nowowierców, przez co później zyskał wiele sławy i wpływu. R. 1557 towarzyszył księciu Krzysztofowi na sejm w Ratyzbonie i brał udział na kollokwjum z anababtystami w Pfedersheim pod Worms i następnie w wormskich konferencjach religijnych katolików z protestantami. Odbywały się one pod prezydencją słynnego Juljusza Pfluga. Protestanci,
