Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 238.jpeg

Ta strona została skorygowana.
228
Andreae.

swoje maluje on w poemacie: Threni Calvenses. Na domiar złego, oskarżono go jeszcze o podniecanie herezji, sprzyjanie weigeljanizmowi i popieranie rozenkrejcerów. Aby się usprawiedliwić, ogłosił on swoje wyznanie wiary, w którém wypowiada swe przywiązanie do augsburskiej konfessji i formuły zgody, a wstręt do tyranji papieskiej, dumy kalwińskiej i hipokryzji anabaptystów. Wzywa na świadectwo Najśw. Trójcę i jej niepokalaną oblubienicę, kościół luterański i utrzymuje, iż zawsze śmiał się z bajeczki o rozenkrejcerach. Deklaracja ta jego tak bardzo podobała się fakultetowi tybingskiemu, iż autor jej dostał zaraz stopień doktora teologji (1641). Poprzednio już (r. 1639) był Andreae powołany do Sztutgardu, na nadwornego kaznodzieję i radcę konsystorskiego, lecz nowy ten urząd wielu trosk był mu przyczyną; widział on bowiem wszędzie złe, a lekarstwa nie znajdował nigdzie; widział, iż nie ma nikogo, ktoby popierał jego zamiary, że każdy myślał tylko o sobie. Wprawiło go to w melancholję, która go nie opuściła do śmierci. Um. w Sztutgardzie r. 1664. Wielki wielbiciel tego człowieka, Arnold, w swej historji (Kirchen u. Ketzerhistorie, Th. II. B. 17) wylicza wszystkie jego dzieła, z ich ciekawemi tytułami. Jedno, p. t. Hercules Christianus, wydał jeden z jego potomków w Frank., przełożywszy na język niemiecki, z dodaniem jego portretu, herbu i podobizny. Największej jednak sławy używa jego Reipublicae Christianopolitaneae descriptio, 1619 r., w której nakreśla plan chrześcjańskiej monarchji. Jest jednak pewien punkt nie wyjaśniony w życiu Andreae: stosunek jego z towarzystwem rozenkrejcerów. Krytyka nie orzekła jeszcze stanowczo, czy jest on lub nie jest autorem książki Fama fraternitatis, które wyszło o tém towarzystwie r. 1614. Arnold i Hossbach, jego tegoczesni bjografowie, przyznają mu to pismo, a pewném jest, iż zaraz po ukazaniu się rzeczonego dzieła, zawiązało się marzycielskie stowarzyszenie różanego krzyża (ob.) i że Andreae wszelkiemi siłami starał się udowodnić, iż nie ma żadnej z nim solidarności, szydził z niego i wzywał braci chrześcjan do zawiązania istotnie chrześcjańskiego stowarzyszenia, w piśmie p. t. Fraternitas Christi. Nikt jednak nie odpowiedział na to wezwanie, prócz kilku jego przyjaciół, pastorów z Wirtemberga i Norymbergi. Cf. Arnolda l. c. (II ks. 22), Hossbach, Andreae und seine Zeit, Berlin 1819. Jego autobjografja łacińska pozostaje w rękopiśmie; wyjątki z niej pomieścił w swej Hist. kościelnej Weismann (Hist. eccl. t. II, p. 932). Nie ma dotąd zupełnej edycji jego dzieł. Jego poezje, przełożone na język niemiecki przez Sonntaga, pastora z Rygi, wydał Herder w 1786 r., poprzedziwszy je swym wstępem, p. t.: Dichtungen zur Beherzigung unseres Zeitalters. (Hefele).

Andreae Jan, Jan de Andreae, był jednym z najznakomitszych kanonistów na początku XIV w., od 1301 doktor w Bolonji i professor prawa kanonicznego, w 1328 członek poselstwa odprawionego do Awinjonu, do Jana XXII, uczony i bystry pisarz kanoniczny. Nazywano go Patrem juris canonici i omnium juris canonici interpretum facile principem. Um. 7 Lip. 1348 z zarazy. Z dzieł jego wyszły: Novellae, seu Commenti. in 5 ll. Decretalium (Venet. 1581); Glossae Mercuriales in VI librum et in Clement. (tamże i Lugd. 1572); Quaestiones feudales uti et de Matrimoniis et Interdictis locorum (Venet. 1584); Arbor Consanguinitatis, affinit. et cognationis tum spiritualis tum legalis (Basil. 1517). Ob. Guid. Pancirollus, De claris legum Interpretib. l. 3, c. 19.