Andreas, v. Andreae Jan, sekretarz bibljoteki watykańskiej, przyjaciel Mikołaja z Kuzy, biskup alerjeński (na Korsyce) od r. 1468 do 1493, jeden z najznakomitszych humanistów XV w. Po wynalezieniu sztuki drukarskiej, wydawał swoje recenzje Wulgaty, klassyków łacińskich i niektórych pisarzy kościelnych. Kommentarze jego przy klassykach i dziś mają swoją wartość. X. W. K.
Andronik, uczeń J. Chrystusa, krewny św. Pawła i jego towarzysz więzienia. Miał ponieść męczeństwo w Jerozolimie, razem z żoną swoją Junją d. 11 Paźdz. (Rom. 16, 7).
Andronik, rządził Antjochją wtedy, gdy Antjoch Epifanes był w Cylicji, celem uśmierzenia buntu w Tarsie i w Mallus. Menelaus arcykapłan, złupiwszy świątynię, skłonił bogatemi podarkami Andronika, do zabicia wielkiego kapłana Onjasza III, który, po swém zdegradowaniu, mieszkał na wygnaniu w Antjochji. Za to, po powrocie Antjocha z Azji Mniejszej, Andronik skazany został na śmierć haniebną (II Mach. 4, 30. sq.). Józef, pisząc o Onjaszu i Menelausie, nic nie wspomina o tym fakcie (De Bello Jud., XII, 5, 1).
Andrzej Apostoł św., urodzony w Betsajdzie, syn Jony i brat św. Piotra (J. 1, 30. 40). Był najprzód uczniem Jana Chrzciciela, gdy mu ten jednak wskazał Baranka Bożego (J. 1, 36), poszedł za Jezusem, wraz z Janem Ewangelistą. Ponieważ wezwanie Jezusa najpierw do niego było skierowane, przeto nazywa się on „najpierw wezwanym“, a ponieważ niebawem przyprowadził do Chrystusa swego brata Piotra, przeto Beda nazywa go „przewodnikiem do Jezusa“. Właściwe jednak do apostolatu powołanie nastąpiło później, wówczas mianowicie, gdy Pan (Mt. 4, 18) uczynił ich, wraz synami Zebedeusza, rybitwami ludzi. Oprócz tych miejsc, gdzie Apostołowie imiennie byli wyliczani, zresztą w kilku razach wspomina jeszcze N. Test. o św. Andrzeju (J. 6, 8. 12, 22. Mr. 13, 3). Dz. Apost. nic o nim nie mówią. Podług Orygenesa, opowiadał on Ewangelję w Scytji; podług Hieronima, także i w Achai; podług Sofronjusza, w Sogdjanie i Kolchidzie; podług św. Paulina, w Argos; podług Grzegorza nazjańskiego, jeszcze i w Epirze. Rossjanie utrzymują, iż apostołował on aż do granic Polski, Szkoci zaś czczą go, jako głównego patrona swego kraju. Pisma żadnego nie pozostawił, a przyisywane mu są podłożone. Umarł w Patras, w Achai, na krzyżu pochylonym, crux decussata ×. Roku 357 ciało jego z Patras przeniesiono do Konstantynopola, do kościoła Apostołów, zbudowanego przez Konstantyna W. Gdy krzyżowcy zajęli Konstantynopol, kardynał Piotr z Kapui przeniósł relikwie św. Andrzeja do Włoch i złożył je w katedralnym kościele w Amalfi, gdzie dotąd się znajdują. W Medjolanie, w Noli, w Brescia znajdują małe szczątki jego ciała. N.
Andrzej, arcybiskup cezarejski, w Kappadocji, żyjący prawdopodobnie przy końcu V w., napisał pierwszy całkowity Kommentarz na Apokalipsę św. Jana. Przywodzi w nim świadectwo św. Ireneusza, Papjasza, Metodjusza, Hipolita i innych dawnych ojców św., którzy o tej księdze, jako świętej, pisali lub ją kommentowali, i fragmenta ich kommentarzy przechował. Andrzej przyjmuje w egzegezie trojaki sens Pisma św.: literalny, tropologiczny i ananogiczny. Ten ostatni, według niego, przeważa w Apokalipsie. Szczególniejszém jest, że w liczbie ośmiu królestw (Apoc. 17, 10....), panowanie Konstantyna kładzie Andrzej na siódmém miejscu;
